De keuze van de consument
De keuzes van consumenten op het vlak van (verse) voeding zijn een samenspel van 5 factoren: Genot, Gemak, Geld, Gezondheid en Geweten. De onderlinge afwegingen tussen die 5 G’s hangen af van persoon tot persoon en van het moment, maar globaal genomen weegt Genot het sterkst door en Geweten het minst sterk.
Met die 5G-mix in het achterhoofd maken consumenten al bepaalde keuzes op het vlak van producten en aankoop- en consumptieplaats. De uiteindelijke aankoop kan evenwel nog beïnvloed worden door aankoopcriteria op die aankoop- en consumptieplaats. Het aanwezige aanbod op die plaats en de versheid en kwaliteit van die aanwezige producten zijn de belangrijkste factor.
Bij producten waar de zintuigelijke beoordeling moeilijker is, is de houdbaarheidsdatum een belangrijke parameter. Daarnaast hebben ook de geafficheerde prijzen en promoties een invloed op de uiteindelijke aankoopkeuze. In mindere mate spelen ook de gegeven inspiratieen informatie op de aankoopplaats een rol.
Opnieuw stijging van belang duurzame lokale producten
55% van de Belgen geeft aan bij hun aankoop van verse voeding belang te hechten aan het land van herkomst. Dit zijn eerder 55-64 jarigen en Franstaligen. In Vlaanderen steeg dit percentage van 39% in 2014 naar 46% in 2019 en piekte in 2020 naar 52%. De daaropvolgend jaren merkten we echter een daling tot 42% in 2023 (door een normalisatie na de coronapiek en vermoedelijk ook door de hoge inflatie). In 2024 geven wel terug meer Vlamingen aan belang te hechten aan het land van herkomst en kwamen we uit op 48%.
Indien men bij de aankoop belang hecht aan het land van herkomst dan heeft men doorgaans een (sterke) voorkeur voor inlandse producten. Die voorkeur is het sterkst bij eieren, melk en aardappelen. De voorkeur voor inlands is lager bij vis, kaas, fruit en vleeswaren, maar ook bij deze producten geeft nog steeds meer dan 85% aan een voorkeur te hebben voor inlands.
Kwaliteit en vraag van de klant zijn belangrijkste aankoopcriteria voor retailer
Kwaliteit is veruit het belangrijkste aankoopcriterium voor retail (score 9,3 op 10). Op plaats twee komt de vraag van de klant (8,4 op 10), gevolgd door een continue beschikbaarheid (8,3 op 10), aankoopprijs (8,1 op 10) en traceerbaarheid (8,1 op 10). Opmerkelijk is het groeiend belang van ‘korte keten’. Dit criterium steeg van plaats 9 vorig jaar naar plaats zes in 2024.
Het aandeel Belgisch is het hoogst in de afdeling vlees (80%) en brood en banket (68%). In de visafdeling/speciaalzaak is dit aandeel met 44% het laagst.
Eén op drie retailprofessionals gaat bewust op zoek naar inlandse producten. 29% geeft de voorkeur aan Belgische producten en bij nog eens 21% speelt het Belgische aspect sterk of gedeeltelijk mee in de aankoopbeslissing. Slechts bij 14% speelt het Belgische aspect geen rol in de aankoopbeslissing.