Reactie Buurtsuper.be op uitlatingen van VVSG over statiegeld goed opgepikt

De Vlaamse steden en gemeenten willen niet dat petflessen en blikjes met statiegeld ingezameld worden via vuilnisbakken op het openbaar domein. Dat zegt de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) donderdag.

De lokale besturen zijn "tegen elk scenario waarbij de terugname van drankverpakkingen via publieke vuilnisbakjes of terugnamemachines op het openbaar domein verloopt en lokale besturen een rol moeten spelen bij de verdeling van de thuisscanner", zo luidt het. VVSG-voorzitter Wim Dries vreest dat in zo'n geval "het onvermijdelijk is dat er uiteindelijk verborgen kosten bij de lokale besturen terechtkomen".

Nog volgens de VVSG is "de economische, financiële, sociale en ecologische impact" van zo'n digitaal statiegeldsysteem - dat in de praktijk meestal werkt met QR-codes die gescand moeten worden - nog niet voldoende geëvalueerd, en is het nog niet duidelijk genoeg of zo'n systeem inderdaad zal helpen om de hoeveelheid drankverpakkingen in het zwerfvuil te verminderen. Een andere optie dan een digitaal systeem is het klassieke systeem, waarbij de inzameling via de supermarkten verloopt, zoals nu al gebeurt voor glazen flessen met statiegeld. 

De VVSG is van mening dat de verpakkingsindustrie en de distributiesector volledig verantwoordelijk moeten zijn voor de invoering van een statiegeldsysteem. "In elk statiegeldsysteem moet er een rol zijn voor de supermarkten op vlak van terugname", klinkt het. De VVSG oppert om een combinatie van inzameling via de pmd-zak thuis en de supermarkten te onderzoeken. 

De vereniging heeft haar bedenkingen overgemaakt aan Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA). Ze vraagt wel dat de Vlaamse regering zich houdt aan de geplande timing van 2025 om een statiegeldsysteem in te voeren. Eind oktober toonde de socialistische partij Vooruit zich voorstander van een klassiek statiegeldsysteem, met inzameling in de winkels, na een proefproject in Bredene. 

Volgens Buurtsuper.be, de organisatie voor zelfstandige supermarkten binnen ondernemersorganisatie Unizo, kadert de hele discussie in het zwerfvuildebat. De koepel zegt in een persbericht te betreuren dat steden en gemeenten de kosten willen doorschuiven naar de supermarkten. De organisatie pleit voor een "onderscheid tussen enerzijds het beheer van verpakkingsafval en anderzijds zwerfvuil". De supermarkten hebben reeds samen met andere actoren in de voedingsketen, Fost Plus opgericht om te voldoen aan de terugnameplicht van verpakkingsafval, klinkt het.

"Als burgers de opgelegde regels van afvalinzameling niet volgen en hun blikjes en petflessen achteloos in de bermen gooien, dan voelen wij ons - in tegenstelling tot wat de VVSG beweert - allerminst verantwoordelijk. Als gemeenten en steden er niet in slagen om een degelijk handhavingsbeleid door te voeren om hardleerse sluikstorters te sanctioneren, dan is het kort door de bocht om supermarkten daar verantwoordelijk voor te stellen", dixit Luc Ardies van Buurtsuper.be.

Bron: Belga 

Het digitale systeem dat Vlaanderen wil invoeren voor statiegeld op plastic flesjes en blikjes blijft voor ophef zorgen. “Wij zijn tegen een systeem van statiegeld via vuilnisbakken op straat”, zegt Wim Dries, voorzitter van de VVSG. “Dit zal de lokale besturen onvermijdelijk met extra kosten en lasten opzadelen.”

Vlaanderen had de ambitie om tegen 2022 het zwerfvuil in de straat met twintig procent terug te dringen in vergelijking met 2015, maar die doelstelling werd niet gehaald. Daarom werd vorig jaar beslist om tegen 2025 statiegeld in te voeren op plastic flessen en blikjes. De afgelopen maanden werden er in Vlaanderen een hele reeks proefprojecten opgezet rond digitaal statiegeld. Dat werkt met een scansysteem. Bedoeling is dat je de QR-code op het lege flesje of blikje én de QR-code op de blauwe zak thuis of op een openbare vuilnisbak scant. Het statiegeld krijg je dan op je bankrekening gestort. In het voorjaar werd een eerste keer proefgedraaid met het systeem in zogenaamde ‘gesloten’ omgevingen op de Corda Campus in Hasselt en op het KBC-kantoor in Leuven. In september en oktober werd het digitale systeem uitgetest in een meer realistische omgeving in Bobbejaanland en in Center Parcs De Haan en Wenduine. In De Haan werd er ook geëxperimenteerd met zogenaamde thuisscanners waarbij je statiegeld krijgt bij het deponeren van een lege drankverpakking in je blauwe zak, zonder dat je daarvoor een smartphone nodig hebt.
 
Eerste resultaten
Afvalstoffenmaatschappij OVAM maakte donderdag de voorlopige resultaten van de proefprojecten in Bobbejaanland en Center Parcs bekend. “Op beide locaties was het systeem 24 uur per dag, 7 dagen per week beschikbaar en zijn er quasi geen fouten vastgesteld. Meer dan 99 procent van de codes kon zonder probleem gescand worden”, zegt OVAM. Nog volgens de afvalstoffenmaatschappij is er een draagvlak voor het gebruik van een digitaal statiegeldsysteem. “Een goede zestig procent van de gebruikers ervaart hun deelname als positief of eerder positief”, klinkt het. OVAM legt de resultaten nu voor aan vertegenwoordigers van milieu- en consumentenverengingen, bedrijfsfederaties en vertegenwoordigers van de andere gewesten. Eind 2023 zal OVAM dan een eindrapport over de projecten van het digitaal statiegeld overmaken aan de Vlaamse regering. Het is dan aan Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) om de knoop door te hakken welk systeem van statiegeld er in 2025 zal komen.
 
Extra kosten en lasten
De Vlaamse steden en gemeenten zijn fel gekant tegen een systeem van statiegeld via vuilnisbakken op straat. “Een systeem van statiegeld via publieke vuilnisbakken zal de lokale besturen onvermijdelijk met extra kosten en lasten opzadelen”, zegt Wim Dries, voorzitter van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). “Ten eerste nemen die vuilnisbakken openbare ruimte in en die is kostbaar. De vuilnisbakken zullen daarnaast ook voor extra zwerfvuil op het openbaar domein zorgen en het zullen de lokale besturen zijn die dit moeten opruimen. En wat als er ander vuilnis in die publieke vuilnisbakken belandt. Wie zal dat opruimen?” Ook stelt de VVSG zich vragen bij het systeem van statiegeld via de blauwe zak thuis. “Mensen die geen smartphone hebben, zullen dat met een thuisscanner kunnen doen. De lokale besturen zullen die thuiscanners moeten verdelen en ook de uitleg moeten doen, terwijl dat niet onze taak is”, zegt Dries.
 
Supermarkten
Een andere optie dan een digitaal systeem is het klassieke systeem, waarbij de inzameling via supermarkten verloopt, zoals nu gebeurt voor glazen flessen met statiegeld. “In elk statiegeldsysteem moet er een rol zijn voor de supermarkten op het vlak van terugname”, is de VVSG stellig. Buurtsuper.be, de UNIZO-organisatie van zelfstandige supermarkten, is het daar niet mee eens. “De steden en gemeenten moeten hun verantwoordelijkheid nemen op het vlak van zwerfvuil”, klinkt het daar. “Het is niet de bedoeling dat de winkels de rol van containerpark op zich moeten nemen.”
 
Bron: Het Belang van Limburg - Koen Snoekx