Supermarkten vragen om winkeldiefstal eindelijk aan te pakken

Nooit registreerde de federale politie de afgelopen tien jaar meer winkeldiefstallen dan vorig jaar. Dat blijkt uit de criminaliteitsstatistieken van 2023, die recent gepubliceerd werden. De politie registreerde in ons land vorig jaar welgeteld 24.021 winkeldiefstallen. Een lichte toename (+3,24%) tegenover vorig jaar en opvallend: het hoogste aantal in tien jaar tijd. Gemiddeld werden vorig jaar bijna 66 winkeldiefstallen per dag aangegeven.

Buurtsuper.be, de federatie van zelfstandige supermarktuitbaters, trekt aan de alarmbel en spreekt van een echte plaag. “In de wetenschap dat slechts 11% van de diefstallen effectief door handelaars wordt aangegeven, is het reëel aantal diefstallen een veelvoud van het aantal aangiftes”, stelt Luc Ardies, directeur van Buurtsuper.be.

In een bevraging van de zelfstandigenorganisatie zeggen negen op de tien winkeluitbaters dat ze wekelijks geconfronteerd worden met een diefstal. “De moedeloosheid in de sector is bijzonder groot”, stelt Ardies. Hij wijst erop dat de impact voor de getroffen handelaars “gigantisch” is. “Onderzoek wijst uit dat tot 1% van de omzet verloren gaat door winkeldiefstal”, klinkt het. “Hierdoor kan tot de helft van de nettowinst verloren gaan.”

Drie regeringen geleden keurde de Ministerraad het voorstel ‘Afrekenen met winkeldieven’ van Buurtsuper.be goed, maar sneuvelde uiteindelijk het project in de uitwerking ervan. Dat project is nochtans succesvol in Nederland en zorgt ervoor dat politie bij betrapping van winkeldieven niet ter plaatse moet komen. Er wordt een zogenaamde dading gesloten tussen zaakvoerder en winkeldief waarbij een schadevergoeding wordt betaald. De dading wordt geformaliseerd door een standaardformulier dat de winkelier opstuurt naar de politie die een PV opmaakt en parktet op de hoogte brengt, maar er volgt geen strafrechtelijke procedure.

Afgelopen regering werd als alternatief voor ‘Afrekenen met winkeldieven’ het zogenaamde lik-op-stuk beleid in gevoerd door de Minister van Justitie. Hier zou de politie wél ter plaatse komen en zou ze een ‘Onmiddellijke Minnelijke Schikking’ met de winkeldief treffen waardoor deze na betaling van een GAS-boete, net zoals bij ‘Afrekenen met winkeldieven’, eveneens geen strafrechtelijke procedure riskeert. Maar ook dat project geraakte, behoudens een aantal gevallen in Limburg, niet van de grond.

Volgens een recente enquête van Buurtsuper.be heeft amper 5% van de zelfstandige supermarktuitbaters afgelopen jaar ervaring gehad met dat ‘Lik-op-stukbeleid’.

Onlangs werd een zelfstandige supermarkt door de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken geverbaliseerd omdat een klant werd gevraagd om haar boodschappentas aan de kassa te openen. Ook het bordje dat klanten vraagt om dat spontaan te doen, moest worden weggenomen. De zaakvoerder moest een minnelijke schikking betalen van € 4.500 op straffe van een boete van € 25.000.

Luc Ardies van Buurtsuper.be hierover: “Blijkbaar is het gemakkelijker om een zaakvoerder, die zijn eigendom wil beschermen, een schikking van € 4.500 op te leggen, dan winkeldieven één van € 150.” Buurtsuper.be getuigt van de frustratie die bij vele van haar leden leeft ten aanzien van het winkeldiefstalbeleid in ons land.

Steeds meer handelaars nemen dan ook zelf het heft in handen, stelt Buurtsuper vast. Ruim één op de tien uitbaters (13%) zegt dat ze een winkeldief al eens zélf een schadevergoeding hebben laten betalen, zonder tussenkomst van de politie. Buurtsuper.be verkiest echter dat een nieuwe federale regering eindelijk werk zou maken van het probleem van winkeldiefstal. Zeven jaar na de goedkeuring van de toenmalige Ministerraad pleit zij ervoor om ‘Afrekenen met winkeldieven’, zoals het in Nederland al vele jaren succesvol wordt toegepast, uit te voeren.

De organisatie lanceert daarom een petitie onder de noemer ‘Wij zijn het beu’, “Ofwel geeft de nieuwe regering handelaars de mogelijkheid om zelf af te rekenen met winkeldiefstal, ofwel moet ze samen met politie en parket een beleid ontwikkelen dat winkeldiefstal niet langer als een te verwaarlozen vorm van criminaliteit beschouwt.”

Check hieronder de verschillende persartikels en -items die onze actie opleverde.