Over Fost Plus, statiegeld en Buurtsuper.be

7 min.

Belangenbehartiging
Zwerfvuil
Statiegeld

Buurtsuper.be is sinds de oprichting lid van de vzw Fost Plus. Een woordje uitleg over dit lidmaatschap. 

Producer Responsibility Organization

Wie in Europa verpakkingen op de markt brengt, heeft een verplichting om die weer in te zamelen en te recycleren. Bij de opstart van Fost Plus voorzag de Belgische wetgeving in ofwel een individuele terugnameplicht voor fabrikanten en supermarkten, ofwel een collectieve terugnameplicht waarbij supermarkten en de industrie hun verpakkingen niet zelf terugnemen en recycleren, maar hiervoor zogenaamde ‘Producer Responsibility Organizations (‘PRO’s’) oprichtten.

Die PRO’s nemen de verantwoordelijkheid over in ruil voor een ledenbijdrage. Fabrikanten betalen die bijdrage voor de consumentenverpakkingen die ze op de Belgische markt brengen en de retail doet hetzelfde voor de eigen huismerken en zogenaamde serviceverpakkingen. De producten waarvoor bedrijven een recyclagebijdrage betaalden, krijgen het (optionele) Groene Puntlogo. 

vzw Fost Plus

In 1994 hebben deze verpakkingsverantwoordelijken zich dus verenigd in de vzw Fost Plus. Ook Buurtsuper.be heeft een aandeel in de oprichtingskosten van Fost Plus betaald. Het speelveld van Fost Plus omvat de hele levensloop van verpakkingen; van ontwerpen die betere recyclage mogelijk maken, over preventie tot afvalverwerking en recyclage.

De opdracht van Fost Plus was en is een zo effectief en efficiënt mogelijk recyclagesysteem te ontwikkelen. Fost Plus organiseert en vergoedt de kosten van het inzamelen en sorteren van verpakkingsafval. Het gesorteerde materiaal verkoopt Fost Plus aan recycleurs (soms aan een negatieve marktwaarde) op de Europese recyclagemarkt.

Ook het preventiebeleid in de verschillende gewesten wordt hoofdzakelijk gefinancierd door Fost Plus. Het draagt een halve euro bij per inwoner. Dat gebeurt onder andere dankzij Mooimakers in Vlaanderen en aan de andere kant van de taalgrens Be WaPP (Wallonie Plus Propre).

Ook het preventiebeleid in de verschillende gewesten wordt hoofdzakelijk gefinancierd door Fost Plus. Het draagt een halve euro bij per inwoner. 

Opruimen doet Fost Plus dan weer samen met de gewesten: Mooimakers in Vlaanderen en aan de andere kant van de taalgrens Be WaPP (Wallonie Plus Propre). Beide organisaties worden volledig gefinancierd door Fost Plus. 

Fost Plus moet verantwoording afleggen aan de toezichthoudende overheid, de Interregionale Verpakkingscommissie van de Vlaamse, Waalse en Brusselse overheden. 

Statiegeld

Europa wil 50% van de plastic verpakkingen recycleren tegen 2025. Daarnaast moeten de lidstaten tegen 2029 minstens 90% plastic drankflessen inzamelen voor recyclage en tegen 2025 moeten die flessen ten minste een kwart gerecycleerd materiaal bevatten (tegen 2030 is dat 30%). 

Om meer plastic flessen in te zamelen schuift Europa zowel statiegeld als PRO’s naar voren als een oplossing.

Fost Plus en Buurtsuper.be zijn tegen statiegeld in België: het is immers een duur systeem met een zeer geringe focus dat ook bij de meest succesvolle uitvoeringen rond de 90% inzameling blijft steken. Dat is gelijk aan de inzamelpercentages van Fost Plus voor PET-drankflessen. Statiegeld invoeren zou dus geen milieuwinst betekenen, enkel het super-poneren van twee systemen die op dezelfde stroom focussen en daarnaast bijkomende inspanning vergen voor de overblijvende 10%.

Waar Fost Plus en Buurtsuper wél voor open staan, zijn systemen die de overblijvende fractie (voornamelijk bij consumptie buitenshuis) weten te capteren.

Het systeem van Fost Plus is een breed en efficiënt systeem waar veel in geïnvesteerd wordt om het nog breder te krijgen. Zo investeerde Fost Plus 300 miljoen euro in nieuwe sorteercentra voor ‘De Nieuwe Blauwe Zak’, waar meer plastic verpakkingen in mogen, zoals botervlootjes en yoghurtpotjes. 

 

Fost Plus en Buurtsuper.be zijn tegen statiegeld in België. Het is een duur systeem met een zeer geringe focus dat ook bij de meest succesvolle uitvoeringen rond de 90% inzameling blijft steken.

Toch keurde de Vlaamse Overheid vijf jaar geleden de invoer van statiegeld bijna goed. Na fel weerwerk van de Federatie van de Voedingsindustrie (FEVIA), handelsfederatie Comeos, Buurtsuper.be en Unizo, evenals een negatief advies van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM), besloot de toenmalige Minister Schauvliege in 2018 om onder strenge voorwaarden de invoering van statiegeld uit te stellen

Enkel indien eind 2023 nog geen 90% van de drankverpakkingen wordt opgehaald, “zal de sector gevraagd worden om statiegeld te organiseren of een beloningssysteem in te voeren”, zo staat te lezen in haar plan. Dat beleid wordt tot vandaag aangehouden, al nam huidig minister van Leefmilieu Zuhal Demir zich voor om een bijkomende evaluatie in te plannen, een jaar vroeger, in 2022. 

Opruimacties

In de tussentijd betaalt Fost Plus jaarlijks een bedrag van 17 miljoen euro aan opruimorganisaties Mooimakers en Be WaPP, gekoppeld aan de ambitie dat de hoeveelheid zwerfvuil in ons land tegen 2022 met 20% moet dalen. Buurtsuper.be organiseert bij haar leden alleszins ook opruimacties in samenwerking met lokale jeugdverenigingen.

Eind december maakte OVAM de nieuwe zwerfvuilcijfers bekend. Daaruit bleek dat het zwerfvuil in Vlaanderen in 2019 nog altijd steeg. De doelstelling om 20% minder zwerfvuil te hebben in 2022 zal enorme inspanningen vergen, maar als alle betrokken partijen zich maximaal inzetten op meer handhaving, minder normalisatie van dit soort verstorend gedrag en meer infrastructuur, zullen de nodige resultaten snel zichtbaar moeten worden. 

Gerelateerde artikels

Ontwerp KB voor verbod op alcoholreclame kan alle kanten uit
In de bak met je vuilnis
“Blijkbaar is in dit land een postman meer waard dan een ondernemer”

Actueel

Stap voor stap naar meer plantaardige voeding met halfhalf
VDAB Jobbeurs Verkoop & Horeca
Daarom ben ik lid

Kurt Van Turnhout, Alvo Supermarkt Nagels

Daarom ben ik lid

2 min.
cover-van-supermag-feb2024-hr.jpg

Super
MAG 1

SuperMAG nr. 1
Februari 2024

Ledenvoordelen

  • HACCP & Voedselveiligheid
  • Voedingsspeciaalzaken
  • Personeels- en Managementopleidingen
  • Loon- en arbeidsvoorwaarden
  • Franchise
  • Info & advies
  • Andere voordelen

Op de hoogte blijven?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

We bewaren je gegevens voor een correcte opvolging, meer info in onze privacy policy