Nieuwe Delhaize-winkels van Kim en Tom Van Oncen blijven jaar na overname verlieslatend

Kim en haar broer Tom Van Oncen zijn samen uitbater van drie Delhaizes: in Putte-Kapellen, Ekeren en Kontich. Deze maand start ook de bouw van een vierde Delhaize die de Van Oncens gaan uitbaten in Essen. Ze baten de winkel in Putte-Kapellen, die rendabel is, al dik twintig jaar uit.

De winkels in Ekeren en Kontich waren, net zoals de 126 andere Delhaizes die de winkelketen in 2023 en 2024 heeft overgedragen aan zelfstandige uitbaters, verlieslatend.

Zijn de Delhaizes van Ekeren en Kontich na jullie overname wel rendabel?
Kim Van Oncen: “Neen, we zijn niet te beroerd om dat toe te geven en dat is een probleem. Onze medewerkers (in Ekeren werken zo’n vijftig mensen met een vast contract, in Kontich een stuk of dertig, red.) hebben nochtans zeer goed werk verricht. Onze omzet is sinds de overname met meer dan 10% gestegen. We hebben veranderingen doorgevoerd die hun impact niet hebben gemist.”

Tom Van Oncen: “We hebben in Ekeren en Kontich nu bijvoorbeeld een bakkerij waar alle pistolets vers worden afgebakken. En we hebben hier nu ook Atelier Van Oncen, waarin we het vlees in de winkel zelf vers versnijden. Een andere belangrijke verandering is dat we nu zowel in Ekeren als in Kontich elke zondag en op feestdagen open zijn. Dat levert veel extra klanten en extra omzet op. Onze omzetstijging is zelfs veel sterker dan we hadden verwacht. Het is dan ook heel jammer dat we al die positieve veranderingen niet kunnen vertalen in winst. Er moet dus echt iets veranderen. Geen enkele ondernemer gaat drie jaar met verlies blijven werken.”

Waarom maken de winkels in Ekeren en Kontich nog steeds verlies?
Kim: “Dat komt voor een deel door de hoge personeelskosten. De lonen van het personeel liggen in Ekeren en Kontich veel hoger dan wat gangbaar is in de sector. Ik ga eerlijk zijn: de vakbonden bij Delhaize hebben in het verleden arbeidsvoorwaarden onderhandeld die op lange termijn niet houdbaar zijn."

"Personeelsleden krijgen hier een waslijst aan premies, bijvoorbeeld een koudepremie als ze in de beenhouwerij werken. Er zijn ook mensen die volgens hun contract maar twaalf uur per week moeten werken. Dat komt de productiviteit niet ten goede. Ik gun onze mensen al die voordelen, en wij gaan die voor alle duidelijkheid blijven betalen, omdat we de loon- en arbeidsvoorwaarden moeten behouden. Maar het is duidelijk dat Delhaize zich in de voorbije jaren heeft laten klemrijden door de vakbonden.”

Tom: “Er zijn in Ekeren en Kontich bijvoorbeeld veel personeelsleden die langdurig ziek zijn. Er stonden mensen op de loonlijst van wie werknemers die hier al vier jaar in dienst zijn, nog nooit hadden gehoord! Dat is onvoorstelbaar. Maar laat ons duidelijk zijn: dit is niet het enige en grootste probleem. Ook de marges op de verkochte producten moeten hoog genoeg zijn om deze kosten te kunnen dragen en dat is volgens ons nu niet het geval.” 

Hoe gaan jullie de Delhaizes in Ekeren en Kontich nu rendabel maken? Er zijn verhalen bekend van andere zelfstandige uitbaters die veel personeelsleden onder druk hebben gezet om na twintig à dertig jaar dienst “in onderling overleg” ontslag te nemen met een premie van drie maanden loon. Ze omzeilen op die manier de veel hogere ontslagpremie die ze wettelijk moeten betalen.
Kim: “Wij gaan niemand onder druk zetten om iets te doen. Dat is onze stijl niet. We willen bovenal menselijk zijn. Maar we gaan in de komende weken wel gesprekken voeren met ons personeel. Als iemand lang in dienst is en weg wil, dan kan het een win-winsituatie zijn als we hen met een premie kunnen laten gaan. We hebben alvast geen plannen om naakte ontslagen door te voeren.”

Tom: “We hebben deze maand een afspraak ingepland met Delhaize. Wij verwachten vooral dat ze daar mee nadenken over de manier waarop we rendabel kunnen worden, want zij hebben ons met enkele ’erfenissen’ opgezadeld. We kopen onze producten bij Delhaize aan en we betalen aan Delhaize huur voor de gebouwen. Het is dus ook in het belang van Delhaize dat we de winkels in Ekeren en Kontich rendabel kunnen maken.”

Had Delhaize volgens een puur economische logica niet gewoon mensen moeten ontslaan, in plaats van de kosten van zo’n herstructurering door te schuiven naar zelfstandige uitbaters?
Kim: “Delhaize heeft de problemen die het zelf heeft gecreëerd, inderdaad doorgeschoven naar de overnemers. Natuurlijk wisten we waar we aan toe waren toen we deze overname hebben gedaan. Maar het feit blijft dat Delhaize aan de grondslag van de problemen ligt. We verwachten nu iets terug van hen. En voor de rest mag er ook nog een mentaliteitswijziging komen bij een deel van het personeel al is het logisch dat dit enige tijd vraagt.”

Tom: “Er wordt, om maar een klein voorbeeld te geven, nog te vaak vlees twee dagen voor de vervaldatum weggegooid, terwijl we dat vlees volgens de regels van de voedselveiligheid nog perfect kunnen verwerken in bijvoorbeeld kip curry. Ook als een leverancier per ongeluk vijf dozen zelf kapotmaakt, moeten we ervoor zorgen dat wij die dozen niet moeten betalen. Het personeel moet daar nog alerter voor zijn om dat te melden. En dan is er nog het thema van werken op zondag. Er zijn helaas relatief weinig vaste mensen die dat willen doen. Ik had er meer van verwacht. Daardoor moeten de mensen die het wel willen doen, vaker werken, bijvoorbeeld om de drie zondagen, terwijl dat bijvoorbeeld maar een keer in de maand zou kunnen, als iedereen collegiaal is.”

Kim: “Ik hoop dat ook onze werknemers, die trouwens bekwaam zijn en goed werk leveren, nog meer met ons meedenken en water bij de wijn willen doen. Wij stellen ons omgekeerd ook redelijk op ten opzichte van hen. We moeten elkaar hier echt helpen. Want ofwel zinken we samen in deze boot, ofwel blijven we samen drijven. Het is duidelijk dat niet alles bij het oude kan blijven.”

Bron: Het Nieuwsblad - Christof Willocx