Flexi-jobs: zegen of bedreiging?

De Leuvense onderzoeksgroep HIVA publiceerde vorig jaar een onderzoek naar de effecten van flexi-jobs op de arbeidsmarkt. Het aandeel neemt in ieder geval toe: terwijl in het begin slechts 1% van alle aanwervingen flexi was, steeg dat percentage naar 5%. Maar in absolute cijfers is zowel het aantal voltijdse jobs als het aantal flexi-jobs stevig toegenomen. Het is dus geenszins hard te maken dat flexi-jobs 'betere' jobs vervangen en dat heeft alles te maken met de historische krapte op de arbeidsmarkt.

Werkgevers zijn zowel op zoek naar vaste werknemers als naar flexi-jobbers, om toch maar genoeg mensen te hebben om het werk gedaan te krijgen. ‘We merken voorlopig geen verdringing door flexi-jobs’, zegt Ludo Struyven van het HIVA. ‘We zien wel dat flexi-jobs in veel meer verschillende sectoren mogelijk worden dus in de toekomst kan er misschien wél een verdringingseffect komen.’

Immers ook voor werknemers is het, belastingtechnisch, veel voordeliger om 4/5 te werken en daar bovenop ergens een flexi-job te doen dan wel om een voltijdse baan aan te houden. Die flexidag wordt veel minder belast. Om dezelfde reden zouden ook werkgevers er baat bij kunnen hebben om hun werknemers in het statuut te dringen. Het ABVV heeft schrik dat bedrijven werknemers daarom naar een 4/5 duwen. Maar een flexi-job mag nooit bij dezelfde onderneming worden aangenomen, wat het risico toch enigszins verkleint.

Begin dit jaar zijn in die context de voorwaarden strenger geworden. Kristel Van Damme van ACV Plus en verantwoordelijke voor de retail, is genuanceerd. In grote ketens en supermarkten wordt er niet met flexi-jobs gewerkt, maar wel in franchisewinkels en kleine handelszaken. Het is een sector met lage lonen, waardoor de krapte er nog veel groter is. ‘Het is heel dubbel’, vertelt Van Damme. ‘Natuurlijk zie ik dat flexi-jobs de sociale zekerheid op lange termijn ondergraven, maar voor de korte termijn is het soms een oplossing. Onze mensen kunnen met een flexi-job soms zelf een centje bijverdienen dat ze goed kunnen gebruiken en andere flexi-jobbers zorgen ervoor dat het werkrooster draaglijk blijft. De uren die zij overnemen, hoeven andere werknemers niet extra te draaien.’

Luc Ardies van Buurtsuper.be, wijst erop dat, los van het fiscaal voordeel voor werkgevers en -nemers, het statuut van flexi-jobbers het mogelijk maakt om vaste medewerkers in de winkelsector vaker te ontlasten op de gezinsonvriendelijke uren (laatavonduren en in het weekend). 'Bovendien zijn de arbeidsvoorwaarden in onze sector dermate star op vlak van deeltijdse arbeid, overuren, enz. dat een flexi-job het voor de werkgever eenvoudiger maakt om de puzzel van de noodzakelijke bezettingsgraad van een buurtsuper alsnog gelegd te krijgen.

'Het nieuwe systeem en wetgeving is voor onze sector echter minder interessant, aangezien - in tegenstelling tot vroeger toen flexi-jobbers een apart uurloon hadden - ze nu moeten worden ingeschaald op de sectorbarema’s. Vooral voor oudere werknemers is dat veel duurder voor de werkgever, aangezien onze barema’s zijn opgebouwd op basis van ervaringsjaren', aldus Ardies.