"Beperking stuntprijzen en dringende evaluatie distributieplanologie nodig"

17/08/2022 5 min.

Belangenbehartiging
Energie
Rentabiliteit

Buurtsuper stuurde vandaag een uitgebreide persnota de wereld in over het overaanbod van supermarkten en de krimpende marges in onze sector. In de nota vragen we aan de regering om dringend enkele acties te nemen. Hieronder de perstekst.

In België is, volgens onderzoeksbureau Locatus, het aantal supermarkten in Vlaanderen en Brussel op tien jaar tijd met meer dan de helft gestegen. Vlaanderen is met zijn 2,53 supermarkten per 10.000 inwoners één van de Europese landen met het meeste aantal supermarkten per capita.

Toch zijn er nog altijd kleinere gemeenten en dorpen waar de laatste bakker en slager verdwijnen en het economisch draagvlak voor een buurtsuper te klein is. Op de meeste locaties in Vlaanderen knokken een groeiend aantal supermarktketens echter ten koste van alles voor hun marktaandeel.

Groepen zoals AH Delhaize, Carrefour en Spar Colruyt laten een stijgend aantal winkels door zelfstandige ondernemers of zogenaamde franchisenemers uitbaten, omdat de meeste verkooppunten in eigen exploitatie verlieslatend zouden zijn. Veel franchisenemers zullen dit jaar echter een negatief boekjaar draaien omwille van stijgende energie- en personeelskosten en krimpende marges.

De groepen proberen met stuntpromoties type 1+1 gratis, 1+2 gratis, enzovoort hun omzet en marktaandeel te behouden. Zelfs formules, die zich eerder profileerden als ‘de betere supermarkt’, laten zich verleiden om mee te stappen in deze ratrace. Dit leidt tot algemeen dalende winstmarges over de hele voedselketen en bijgevolg tot een onvermijdbare kwaliteitserosie van onze voeding.

Maar deze evolutie heeft ook socio-economische gevolgen. Supermarkten moeten zich steeds meer positioneren tegenover e-commerce. Wanneer ze noodgedwongen kiezen voor automatisering (self-scanning in plaats van de klassieke kassa of zelfs winkels zonder personeel, automatische bestelsystemen, …) en mensen ontslaan of heroriënteren richting andere (servicegerichte) functies in de winkel, zullen ze - omwille van kostenbesparingen - voor het eerste kiezen.

Minstens even belangrijk is de omschakeling naar duurzame energie en andere - nochtans noodzakelijke - milieu-investeringen die worden uitgesteld.

We vragen daarom aan de regering vragen om dringend initiatieven te nemen:

Net zoals in Frankrijk moeten er beperkingen worden opgelegd aan stuntpromoties. Vooral in verse gezonde voeding zoals groenten en fruit is dit noodzakelijk om kwaliteitsverlies te vermijden. Bovendien kunnen supermarkten alleen op hun verse voeding nog enigszins marge creëren.

De Europese Dienstenrichtlijn van 2006 of zogenaamde ‘Bolkestein Richtlijn’ moet herbekeken worden. Deze verbiedt lidstaten (in België de gemeenten) om supermarkten te weigeren omwille van economisch redenen (oververzadiging). De Belgische regering moet binnen Europa aandringen op een her-evaluatie. Ook andere (vooral West-)Europese lidstaten kampen met een overaanbod aan supermarkten en prijs- en kwaliteitserosie. Op een moment dat maximaal moet geïnvesteerd worden in alternatieve energiebronnen moet men dit soort van ‘heilige huisjes’ durven in vraag stellen.

Ook de complete distributieplanologie in Vlaanderen moet herbekeken worden: sommige kleinere dorpen en gemeenten kennen geen buurtwinkels meer terwijl er in andere een overaanbod is. Bewoners hebben recht op een eerstelijnsvoorziening. De overheid zou daarom beter het privé-initiatief ondersteunen om dit soort van eerstelijnsvoorziening voor minder mobiele mensen te garanderen