Waarom Buurtsuper.be tégen statiegeld & terugnameplicht is

Buurtsuper.be heeft op basis van eerder experimenten in buurtsupers berekend dat de installatie van een leeggoedmachine voor blikjes en PET-flessen een jaarlijkse kost betekent van ca. €35 à 40k (jaarlijkse afschrijving aankoop TOMRA-machine, personeelskost voor interventies, sorteren, onderhoud en verlies aan verkoopruimte). 

In tijden van energiecrisis en een loonsverhoging & automatische index van 10% betekent dit nooit eerder gezien exploitatieverlies op een moment dat buurtsupers volop moeten investeren in alternatieve energiebronnen.

Buurtsuper.be vindt het onaanvaardbaar dat winkeliers, die op eigen risico hun familiaal kapitaal investeren in onze economie, moeten opdraaien voor het wangedrag van hardleerse sluikstorters. Dit zou politiek gezien een verwerpelijk signaal zijn aan onze samenleving.   

Jawel, want Buurtsuper.be heeft destijds zelfs financieel bijgedragen tot de oprichting van Fost Plus. Fost Plus is tot stand gekomen op vraag van de regering en wordt constant opgevolgd door de deelstaten Vlaanderen, Brussel en Wallonië teneinde op de meest efficiënte manier het verpakkingsafval te selecteren en recycleren. Zowel OVAM als Minister Demir erkennen dat België op dat vlak trouwens de hoogste recyclagepercentages van Europa haalt.

Aangezien Europa die recyclagepercentages fors heeft opgetrokken, dient zelfs België als Europese koploper nog een tandje bij te steken. De inspanning of de spreekwoordelijke‘laatste loodjes’ zit in een zeer beperkte fractie zoals bvb. blikjes.

Buurtsuper.be verkiest echter een alternatief statiegeldsysteem boven het Tomra-systeem, waarbij de winkels niet als recyclagepark moeten fungeren (zie verder). Dit alternatief statiegeldsysteem voorkomt trouwens, i.t.t. het Tomra-systeem, dat gezinnen i.p.v. de verpakkingen thuis in de blauwe zak te deponeren voor de aan-huis-ophaling, nu zelf nog naar de supermarkt of ander verkooppunt moet rijden waardoor vooral autoverkeer wordt gestimuleerd.

Los van dit, organiseerde Buurtsuper.be reeds meer dan 25 opruimacties waarbij haar leden lokale verenigingen die het zwerfvuil opruimen beloont met een aankoopcheque van € 250. De vereniging is trouwens bereid om dit project fors uit te breiden.

Vanuit de verpakkingssector zijn er tot slot 30 zwerfvuilhandhavers gefinancierd die afgelopen zomer in 103 gemeenten meer dan 4.500 controles gedaan en 2.600 GAS-boetes uitschreven.

Fost Plus werkt aan een digitaal statiegeldsysteem. Principe komt erop neer dat zowel de blikjes, PET-flessen,… en nog mogelijk ander zwerfvuil, als de blauwe zak beide van een QR code worden voorzien die de gezinnen inscannen en waarbij direct het statiegeld op hun bankrekening verschijnt. 

Dit systeem maakt het bovendien mogelijk om het succesvolle systeem, de ondertussen uitgebreide ‘Blauwe Zak’, te behouden. Indien het ‘Tomra systeem’ grote fracties van verpakkingsafval uit de ‘Blauwe Zak’ zal nemen en via de winkels laat inzamelen, dan komt de kosten/baten verhouding van de ‘Blauwe Zak’ op de helling te staan, waardoor in de hoop een kleine sprong te maken inzake de Europese recyclagedoelstellingen, datgene wat de grootste weg reeds heeft afgelegd teniet wordt gedaan.

Ter herinnering: onlangs werd de klassieke ‘Blauwe Zak’ die enkel PET-flessen en blikjes verzamelde, uitgebreid tot de ‘Nieuwe Blauwe Zak’ die gezinnen de mogelijkheid biedt om alle mogelijke verpakkingsafval aan te bieden voor de huisophaling. Dit levert de gemeenten en intercommunales aanzienlijke kostbesparingen op. 

Het is die ‘Blauwe Zak’ die België met een recyclagepercentage van 93% aan de Europese top heeft gebracht. Minister Demir verklaarde onlangs dat andere Europese landen het statiegeld met ophaling in winkels organiseren, omdat ze in verleden nooit geïnvesteerd hebben in een soortgelijk systeem als de Belgische ‘Blauwe Zak’.

Slotsom is dat de keuze voor een digitaal statiegeldsysteem in combinatie met de ‘Nieuwe Blauwe Zak’ een keuze is die het voor de gezinnen eenvoudiger maakt én onze winkels aanzienlijke investeringen doet besparen die bovenop de galopperende energie- en loonkosten komt en die voor velen het faillissement betekenen. 

Een afwijking voor ‘kleine’ winkels is ontoereikend, vermits de 'kruidenier’ van een paar honderd m² niet langer bestaat / levensvatbaar is (tenzij nachtwinkels). De meerderheid van de Belgische supermarkten vandaag zijn franchisenemers of zelfstandige ondernemers die op eigen risico de eerste tot de laatste eurocent investeren in hun zaak.  

De enige winnaar van het statiegeld, zoals het nu wordt voorgesteld, is het Noorse TOMRA dat wereldleider en quasi monopolist is op vlak van de dure leeggoedmachines en de laatste jaren heel veel investeringen heeft gedaan om een geoliede lobbymachine op gang te krijgen teneinde iedereen ervan te overtuigen dat hun systeem het enige zaligmakende is.