Vakbonden rouwen om doodgeboren loonoverleg met supermarkten

Anderhalf jaar nadat de vakbonden en de werkgevers zouden onderhandelen over hervormingen van de loonstelsels in de supermarktsector, is er geen enkele beweging in het dossier. Een echte verrassing is dat niet, vanwege de tegenstrijdige belangen van de supermarktketens.
 
In een verontwaardigd persbericht hekelen de Belgische vakbonden dat de supermarkten geen werk maken van onderhandelingen over de paritaire comités (pc’s) of loonstelsels in de supermarktsector. De aanleiding is het feit dat de werkgevers een vergadering annuleerden die daarover gisteren zou plaatsvinden. ‘Het is niet de eerste keer dat dat gebeurt’, klinkt het.

De discussie over de pc’s sleept al jaren aan, maar verhevigde in maart vorig jaar. Toen kondigde Delhaize aan dat het de 128 winkels die het nog zelf uitbaatte, zou overhevelen naar zelfstandige uitbaters. Dat deed de keten omdat zelfstandigen hun personeel goedkoper en flexibeler kunnen inzetten.

Dat komt doordat er in het Bel­gische winkellandschap vijf paritaire comités zijn, en werknemers in winkels die ketens eigenhandig uitbaten (pc 202) zijn het duurste. Daaronder vallen bijvoorbeeld alle winkels van Aldi, Lidl, de meest winkels van Colruyt Group en tot voor kort de 128 van Delhaize. Ook is structureel zondagswerk in de feiten onmogelijk voor winkels in pc 202, omdat het door hoge premies niet rendabel zou zijn. Niet toevallig zijn bijna alle Delhaizes na de verzelfstandiging open op zondag.
 
Dat de onderhandelingen een doodgeboren kind blijken, is niet erg verrassend. De winkelketens zitten niet op één lijn omdat ze tegenstrijdige belangen hebben. De verzelfstandiging heeft Delhaize alles bij elkaar een half miljard gekost. Het is voor de keten dan ook weinig aanlokkelijk om haar concurrenten ‘gratis’ aan gelijkaardige flexibelere en goedkopere omstandigheden te helpen en zo haar concurrentievoordeel te verliezen.

Carrefour hinkt op twee benen. Enerzijds worden het gros van zijn Market-supermarkten en alle Express-buurtwinkels door zelfstandigen uitgebaat. Anderzijds vallen zijn slabakkende grote hypermarkten onder pc 312. Dat is nog duurder dan pc 202. ‘Er moet een oplossing komen, want de status quo is geen optie’, zei Geoffroy Gersdorff, de CEO van Carrefour België.

Ook Colruyt Group sprak zich uit voor hervormingen. Haar ketens Colruyt, OKay en Bio-Planet werken volgens de dure pc’s, terwijl de Spar-winkels zelfstandig zijn. Het bedrijf wil het onderscheid tussen beide winkeltypes niet opheffen, maar wil de verschillen wel verkleinen. ‘De huidige structuur is historisch ontstaan, is complex en weerspiegelt niet meer de economische realiteit en de behoeften van de consument’, zegt woordvoerster Hanne Poppe.

Vooral dat sommige zelfstandigen meer winkels hebben en die opdelen in verschillende vennootschappen is Colruyt een doorn in het oog. Het maakt gewag van oneerlijke concurrentie, want grotere spelers moeten hun personeel tegen betere loon- en arbeidsvoorwaarden tewerkstellen. ‘Het is nadelig voor de echte kleine zelfstandigen: de bakker, de slager, de kleine zelfstandige winkelier, maar ook voor de geïntegreerde ketens’, stelde de keten eerder.

De vakbonden zien nog een andere reden voor het gebrek aan verandering. De supermarkten zouden rekenen op de nieuwe regering om de regels te versoepelen.

Bron: De Tijd