Het ontwerp sociaal akkoord ontrafeld (1)

De Groep van Tien bereikte een akkoord over onder andere: de minimumlonen, de tweede pensioenpijler, flexibiliteit en overuren, en de eindeloopbaan. Dit akkoord zal voor twee jaren gelden. Op basis van dit kaderakkoord moeten de werkgevers en -nemersorganisaties nu verder onderhandelen. Ook Buurtsuper.be, dat woordvoerder is voor het Paritair Comité 201 (zelfstandige kleinhandel) en 202.01 (middelgrote levensmiddelenbedrijven of zelfstandige supermarkten vanaf 20 werknemers), zit mee aan tafel. Wat precies in dat akkoord staat, hebben we voor u geanalyseerd. We beginnen met het optrekken van het minimumloon. 

Let op: zowel het PC201 als  202.01 hebben een sectoraal GMMI of Gewaarborgd Minimum Maand Inkomen!

In België worden minimumlonen niet bepaald door de wet, maar vastgelegd in cao’s gesloten in de paritaire comités. Een absolute ondergrens voor een minimumloon is het gemiddeld gewaarborgd minimum maandinkomen (GGMMI) van de Nationale Arbeidsraad, ook wel het interprofessioneel minimumloon genoemd. Het GGMMI is niet identiek aan een minimum maandloon, omdat er elementen in zitten die in de loop van het jaar uitbetaald worden, zoals een dertiende maand of eindejaarspremie. Met deze elementen wordt rekening gehouden om na te gaan of het GGMMI nageleefd wordt. 

Het huidig interprofessioneel minimumloon per maand in bruto termen bedraagt 1.625,72 euro voor werknemers vanaf18 jaar, 1.668,68 euro vanaf 19 jaar met 6 maanden anciënniteit en 1.688,03 euro vanaf 20 jaar met 12 maanden anciënniteit. Sinds 2008 was het GGMMI niet meer verhoogd.

België kent specifieke fiscale en parafiscale gunstregimes voor de (zeer) lage lonen. Hierdoor betaalt een werknemer die het interprofessioneel minimumloon verdient (bijna) geen persoonlijke sociale bijdragen en quasi geen belastingen. Het netto minimumloon ligt dus zeer dicht tegen het brutoloon: 

Het bruto minimumloon voor PC201 / ondernemingen < 20 wn'rs voor de vaste werknemers bedraagt momenteel (voor jobstudenten geldt een leeftijdsdegressiviteit):
Leeftijd: 21 jaar    
 -6m anc.: 1717,98 euro    
+6m anc.: 1762,00 euro
+12m anc.: 1811,79 

Het bruto minimumloon voor PC201 / ondernemingen vanaf 20 wn'rs en PC202.01 voor de vaste werknemers bedraagt momenteel (voor jobstudenten geldt een leeftijdsdegressiviteit):  
Leeftijd: 21 jaar    
 -6m anc.: 1729,16 euro    
+6m anc.: 1773,18 euro
+12m anc.: 1822,94

De sociale partners kwamen overeen om de minimumlonen (GGMMI) stapsgewijs te verhogen. 

Fase 1

In een eerste fase, die ingaat vanaf 1 april 2022, wordt het GGMMI op een uniek bedrag gebracht waardoor de huidige leeftijds- en anciënniteitsvoorwaarden van CAO nr. 143 wegvallen. De drie categorieën worden geharmoniseerd op het bedrag van het GGMMI vanaf 18 jaar, waarna dit bedrag (€1625,72) onmiddellijk wordt verhoogd met €76,28 bruto. Het nieuwe eengemaakte GGMMI zal vanaf 1 april 2022 dan € 1.702 bedragen. 

De regering had in haar bemiddelingsvoorstel aan de sociale partners voorgesteld om deze verhoging te begeleiden met fiscale en parafiscale maatregelen. Om deze verhoging volledig te compenseren werd afgesproken om te werken via de fiscale en sociale werkbonus en om de meerkost voor de werkgever zo maximaal mogelijk te compenseren door de invoering van een zeer lage looncomponent in de structurele bijdragevermindering. Dit laatste betekent voor werkgevers een bijkomende vermindering van werkgeversbijdragen wat  zowel de stijging van het brutoloon als de stijging van de werkgeversbijdrage compenseert. De technische uitwerking hiervan moet nog verder plaatsvinden.

CAO 50 (alternerend leren en studenten) blijft ongewijzigd. Dit stijgt niet mee met het GGMMI. 

Fase 2 en 3

Vanaf 1 april 2024 en 1 april 2026 wordt het GGMMI telkens verhoogd met 35 euro bruto en wordt Duitsland genomen als referentieland. Van deze 35 euro bruto stijging draagt de werkgever de brutoloonkoststijging die voortvloeit uit de loonnorm die door de sociale partners  overeengekomen wordt tijdens de volgende IPA-onderhandelingen. Volstaat dit niet om de 35 euro bruto toe te kennen, dan wordt het gedeelte dat hoger is dan de loonnorm door de overheid voor de werkgever gecompenseerd. Via de aangekondigde fiscale hervorming van de regering wordt het totale netto-resultaat van de stijging voor de werknemer opgetrokken tot 50 euro per maand. 

Fase 4

Vanaf 1 april 2028 is een verhoging maar mogelijk op voorwaarde van de benchmark met de buurlanden en het resultaat hiervan. Ook hier hangt er een eventuele compensatie aan vast voor de betrokken werkgevers.