Een kijkje op de veiling nemen?

02/08/2023 4 min.

Trots op die van ons
SuperMAG

Groenten en fruit koop je in de supermarkt, weet de doorsnee consument. En die producten komen van de boer, denken de meesten erachteraan. Welke stappen daartussen nog plaatsvinden, is voor leken onbekend terrein. Maar onze topproducten komen niet zomaar in de schappen te liggen. Je kunt ze herleiden naar één centrale plek. Een wereld op zich. Tijd om de rol van onze hardwerkende veilingorganisatoren van achter de schermen naar voren te brengen.

De VBT is een koepelorganisatie waar alle veilingen in Vlaanderen – BelOrta, REO Veiling, Coöperatie Hoogstraten, Ingro, Belgische Fruitveiling VVF en Limburgse Tuinbouwveiling LTV – lid van zijn. Ook de Waalse aardbeienveiling Criée de Wépion schaart zich onder het verbond.

“En meer dan 80% van de producenten van groenten en fruit is lid van zo’n coöperatie”, legt Luc Vanoirbeek uit. “Dat betekent dat ze gezamenlijk naar een veiling toestappen en van daaruit hun groenten en fruit aan handelaars, exporteurs en buurtsupers verkopen. Je kunt de veiling dus zien als een soort draaischijf waaraan telers, coöperaties en kopers samenkomen om groenten en fruit van punt A naar punt B te krijgen.”

Van oogst…

Dat proces begint zodra de teler zijn of haar producten oogst. “Nog diezelfde dag worden ze naar de veiling gebracht”, zegt Luc. “De producent maakt thuis al een overzicht van het soort product en onder welke kwaliteitsklasse het valt. Van zodra de producten worden binnengebracht bij de veiling, staat er een kwaliteitskeurder klaar die het product van dichtbij bekijkt om te zien of die geschatte kwaliteitsklasse klopt.”

Aspecten die meetellen zijn properheid, stevigheid, vorm, maar ook praktische zaken, zoals volume. “Als ze door de controle komen, worden de producten afgezet in een loods en krijgen ze een label met alle gegevens. Die sticker is een soort identiteitspas en kunnen we gebruiken om, indien nodig, helemaal terug te gaan naar de oorsprong van een product.”

…tot overslag

Op de veiling worden de producten een paar uur opgeslagen onder de juiste temperaturen en omstandigheden. Of ze krijgen nog een speciale behandeling. “Sla plaatsen we bijvoorbeeld in een vacuümkoeler, een grote container waar de sla met 2 tot 3 °C extra lang houdbaar blijft.”

De veilingmedewerkers maken een inventaris van alle producten, en die lijst vormt de basis van de vroege ochtendverkoop. “De producten komen vervolgens op de klok te staan en alle geïnteresseerde kopers zien per lot de prijs op die klok dalen”, zegt Luc.

“Druk je snel, dan betaal je een hogere prijs, maar heb je wel meer zekerheid op het vlak van hoeveelheid. Druk je later, dan betaal je minder. Die keuze hangt enorm af van de behoefte van de koper.” Wanneer een product aangekocht is, wordt het naar de laadkade aan de andere kant van het gebouw gebracht en klaargezet voor de vrachtwagen van de koper.

Zo zijn alle producten binnen 24 uur weer weg. “Een enkele keer blijft er iets over. Vooral wanneer producten in een bepaald seizoen heel veel worden geteeld. Gelukkig is dat op jaarbasis maar zo’n 1,5%. Eventuele overschotten gaan naar liefdadigheidsinstellingen of worden verwerkt tot voeder. Verspillen doen we niet graag. Wat we wel heel graag doen, is ons maximaal inzetten voor onze drie kernwaarden: snel werken, optimale kwaliteit garanderen en alles bewaren onder de juiste omstandigheden.”

In ons geval is onzichtbaarheid eigenlijk een heel goed teken.

Luc Vanoirbeek, algemeen secretaris van VBT

Kwaliteit en veiligheid

Op de Belgische veiling zetten telers en coöperaties absolute topproducten neer. “Die kwaliteit onderscheidt ons en die volgen wij mee op. We gaan rond op de veiling, bekijken alle producten, nemen stalen, en voeren allerlei testen en onderzoeken uit op het vlak van duurzaamheid. We staan in het centrum van de sector. Het is trouwens heel mooi om te zien dat elke Belgische veiling zijn eigen identiteit heeft, ondanks dat ze zich bezighouden met dezelfde zaken.”

Dat de veiling niet zichtbaar is voor de consument is wat Luc betreft juist heel wenselijk. “Wat wij doen is faciliteren. De core business van een veiling is logistiek en administratie, meer niet. Hoe minder zichtbaar we zijn, hoe beter. We verkopen zes dagen per week fruit. In één uur tijd verkopen we tot zes miljoen kilo tomaten. Onze systemen zijn zo krachtig dat ze niet opvallen, en zo hoort het ook.”

We zoomen hieronder in op de drie grootste veilingen: Coöperatie Hoogstraten, BelOrta en REO Veiling.

Coöperatie Hoogstraten

Hoogstraten is een door en door Belgisch merk, dat bij de klant vooral bekendstaat om de kwalitatieve aardbeien. De groep met 170 actieve telers bestaat dit jaar exact 90 jaar en is daarmee de oudste groente- en fruitcoöperatie in België.

“Je mag ons gerust een ietwat atypische coöperatie noemen”, zegt Jan Engelen, marketingmanager van Coöperatie Hoogstraten. “We hebben namelijk slechts drie hoofdproducten: aardbei, tomaat en paprika. Daarnaast kweken we nog een aantal kleinere producten zoals bessen, kersen, komkommer, pompoen en meloen. Door het beperkte gamma zijn we sterk gespecialiseerd en meteen ook de referentie in deze producten.”

32 miljoen kilo per jaar

De aardbeien van Hoogstraten zijn door de jaren heen dan ook uitgegroeid tot een A-merk dat geniet van nationale en internationale faam. “Ons label verkoopt ruim 32 miljoen kilo op jaarbasis”, verduidelijkt Jan Engelen. “Hiermee zijn we marktleider in Noord-Europa. Door een opeenvolging van teelttechnieken kan Hoogstraten twaalf maanden per jaar aardbeien produceren.”

Met slechts drie hoofdproducten zijn we een ietwat atypische coöperatie.

Jan Engelen, marketingmanager Coöperatie Hoogstraten

Qua volume zijn het echter de tomaten die het grootste product van deze coöperatie vormen, met een productie van ruim 100.000 ton per jaar. “Begin jaren 2000 hebben de Hoogstraten-tomatentelers fors ingezet op differentiatie”, aldus Jan Engelen. “Denk maar aan verschillende nieuwe kleuren, vormen, los of tros, groot of klein, aangevuld met innovatieve verpakkingen."

"Twee grote telergroepen binnen de Hoogstraten-tomatenclub – Den Berk Délice en Tomeco – zijn goed voor 90% van het totale aanbod tomaten op Hoogstraten. Met sterproducten als MissPerfect, Party Délice, San Marzano, Sweetest Queen, Kumato, Coeur de Boeuf en Chef-tomaten is het assortiment van standaard trostomaat en vleestomaat aardig aangevuld.” De paprika’s van Hoogstraten zijn goed voor nog eens 30.000 ton per jaar.

Unieke QR-code

Wat deze coöperatie een extra voordeel geeft, is de gunstige locatie. “We zijn daardoor ook heel actief in Nederland. Maar een van de grootste onderscheidingen is dat ons merk bekend staat als betrouwbaar en kwaliteitsvol. Wist je bijvoorbeeld dat elk van onze aardbeienbakjes een unieke QR-code heeft die je kunt scannen, zodat je meer te weten komt over de teler van je aardbeien? Op zo’n dienstverlening kunnen we bouwen en gaan we richting de 100 jaar!”

BelOrta

Nagenoeg alle soorten groenten en fruit die in ons land geteeld kunnen worden, zijn te koop bij BelOrta. “Denk aan de klassiekers zoals tomaten, komkommer, paprika, sla, witloof, appels, peren en aardbeien”, vertelt Glenn Sebregts, divisiehoofd Marketing van BelOrta.

“Maar ook aan innovaties zoals Belgische Charentais-meloen, broccolini, Flower Sprouts en nog veel meer. In totaal spreken we over 170 productgroepen, maar binnen bepaalde productgroepen heb je nog een heel groot assortiment.” Dit maakt van BelOrta de ideale onestopshop voor het volledige lokaal geteelde assortiment.

+950 leden

Dit jaar blaast BelOrta 10 kaarsjes uit. “De zaadjes van onze coöperatie werden echter al vele decennia geleden, in 1905, geplant. Heel wat fusies en integraties later is BelOrta geworden wat het vandaag is, een coöperatie met meer dan 950 trotse leden-producenten.”

De laatste jaren ligt de focus sterk op innovatie, op het vlak van teelt, bewaring, operationele efficiëntie en productdiversiteit. “We willen de consumenten op een gezonde manier van onze producten laten genieten. Enkel zo slagen we erin om de consumptie van groenten en fruit te verhogen en kunnen we onze telers duurzaam en toekomstgericht laten ontwikkelen.

”Via doorgedreven marketingcampagnes verhoogt BelOrta ondertussen het enthousiasme over groenten en fruit bij de consument. “Met onze campagnes willen we inspireren, entertainen en informeren over groenten en fruit van hier”, voegt Glenn toe.

Met onze campagnes willen we inspireren, entertainen en informeren over groenten en fruit van hier.

Glenn Sebregts, divisiehoofd Marketing BelOrta

+70 landen

BelOrta-producten worden naar meer dan 70 landen geëxporteerd. “Voor de klant minimaliseren we teeltrisico’s door middel van (geografische) spreiding, waardoor men een heel seizoen lang kan rekenen op continuïteit in productaanbod. Ook ons verkoopsysteem garandeert toegang tot een vers product. Ondanks de grote volumes die door de 950 telers worden aangevoerd, heb je elke dag opnieuw het meest verse product in handen omdat er niets blijft staan op het einde van de dag.”

REO Veiling

De REO Veiling biedt zo’n 70 verschillende producten aan en is onderscheidend met een breed scala aan glasgroenten en openluchtgroenten. “We hebben een vrij gelijkmatige spreiding over de vier seizoenen heen”, legt Dominiek Keersebilck, commercieel directeur van REO Veiling uit.

“Tomaten, prei, aardbeien, komkommers, paddenstoelen en witloof zijn onze grootste productcategorieën. Het voordeel daarvan naar de kopers toe is dat zij zich op één adres kunnen bevoorraden met meerdere dagverse producten.” De ligging van de REO Veiling – nabij grote steden en snel bereikbaar vanuit meerdere uitvals-wegen – verkort de tijd tussen oogst en winkelverkoop.

Populaire én vergeten groenten

Ook de REO Veiling heeft al heel wat jaren op de commerciële teller staan. “Vorig jaar bestonden we 80 jaar. We begonnen in 1942 als telersvereniging, met een 25-tal land- en tuinbouwers uit Roeselare en omstreken. Vandaag leveren de aangesloten coöperanten dagelijks ongeveer 650 ton verse groenten en fruit aan de veiling. Gangbare producten, maar ook vergeten groenten, culinaire specialiteiten en nieuwkomers op de markt. Wat ooit klein begon, is vandaag een betrouwbare organisatie voor de Belgische en internationale handel.”

We doen nog een tweede controle bovenop de standaardcontrole!

Dominiek Keersebilck, commercieel directeur van REO Veiling

En betrouwbaarheid blijft belangrijk. “We doen nog een tweede controle bovenop de standaardcontrole. De gecontroleerde producten krijgen een eigen kwaliteitslabel – Flandria, Tomabel of Fine Fleur – en onze telers steken extra veel tijd en moeite in een smaakvolle presentatie.”

De intense verbondenheid tussen producent en kwaliteitslabel typeert de REO Veiling. “Daarnaast bieden we technische en logistieke ondersteuning aan onze kopers en kunnen we ook andere verpakkingen voorzien dan de standaardvarianten. Of we bewaren aardbeiplanten of witloofwortelen voor de producent, zodat hij of zij het seizoen beter kan inplannen. Als we de teler ook maar met iets kunnen helpen en ontzorgen, dan zetten we ons daarvoor in.”