Delhaize wil op de werkvloer wat meer Albert Heijn zijn

Delhaize kan zijn personeel minder flexibel inzetten dan zijn concurrenten en zijn eigen zuster- keten Albert Heijn. Zelfs binnen Delhaize zijn er grote verschillen.

Sinds 2019 zijn er drie soorten winkelbediendes. Ten eerste zij die achter de kassa zitten en de rekken vullen. Ten tweede mensen die bestellingen plaatsen en vervallen producten verwijderen. Ten slotte een ploeg polyvalenten, die naargelang nodig aan de kassa zitten of in de winkel staan.

Delhaize wil meer flexibiliteit, maar geeft geen details. ‘Een kassamedewerker zou bijvoorbeeld ook vervaldata moeten controleren’, zegt Wilson Wellens van de vakbond ACLVB.

Het winkelpersoneel van Aldi en Lidl voert bijna alle taken uit. Tot kuisen toe. Ook Colruyt zet zijn personeel flexibel in. ‘De basisfuncties van een winkel zitten in ieders takenpakket’, zegt woordvoerster Silja Decock. ‘Wel zijn er afzonderlijke mensen voor functies met een specifieke productkennis, zoals wijn of vers.’ Bij Colruyt is het de cultuur dat iedereen alles doet, zegt Wellens. ‘Zelfs de winkeldirecteur maakt het sanitair schoon.’

Het model van het verlieslatende Carrefour lijkt op dat van Delhaize. Dat komt omdat Carrefour - vroeger GB - meer dan een eeuw bestaat. Het zijn organisaties met oude structuren. Die zijn moeilijk aan te passen. Ze hebben veel vast en relatief oud personeel. Ook de vakbonden zijn doorgaans geen vragende partij voor flexibilisering.

Naast 128 eigen winkels bevoorraadt Delhaize ook meer dan 600 zelfstandige Delhaizes. Hun personeel werkt met een ander paritair comité en dus met andere loon- en arbeidsvoorwaarden. 

‘Als zelfstandige heb je veel vrijheid om je samen met je personeel te organiseren’, zegt Geert Wallaert, die sinds 1980 al tientallen zelfstandige supermarkten aanstuurde - momenteel de Delhaizes van Mol en Meerhout. ‘In een kleine Proxy Delhaize wordt van iedereen verwacht dat ze alle taken doen. In een grote AD Delhaize wordt vaak meer afgebakend gewerkt. Maar dan nog kan je je organiseren naargelang de situatie. De ene keer moeten er twee man in de bakkerij staan, de andere keer vier man.’

In de Nederlandse winkels van Delhaizes zusterketen Albert Heijn is 70% van het personeel jonger dan 19, zegt Michiel Al van de vakbond FNV. ‘Het zijn veelal scholieren en studenten, die met tijdelijke contracten voor een minimumloon werken. Ze beginnen met enkele uren per week rekken te vullen. Mensen met wat ervaring belanden achter de kassa.

In sommige Albert Heijns zijn studenten op zondag zelfs de eindverantwoordelijke.’ ‘Hoewel er functieomschrijvingen zijn, wordt iedereen verondersteld flexibel te zijn’, zegt Al. ‘Protest is er haast nooit. Jonge mensen zijn minder mondig.’

Op die manier kan Albert Heijn niet werken in zijn Belgische winkels. Er zijn meer restricties op studentenarbeid. Dat verklaart allicht mee waarom maar 25 van de 73 Belgische Albert Heijns in eigen beheer zijn. Sinds 2016 opent de keten alleen nog maar zelfstandige winkels.