De lekkerste appels en peren van Belgische bodem

Belgisch vakmanschap gaat heel ver terug in de tijd als het op de Belgische appel- en peerteelt aankomt. De peer groeit al eeuwenlang in ons land en won door de jaren heen aan populariteit. Al in de vijftiende eeuw kwam de Belgische peer in de internationale handel terecht en tegen de zeventiende eeuw bestonden er zo’n 700 soorten, inclusief varianten die je tot in de winter kon bewaren.

Ook de appel kende zo’n opmars. Na de Tweede Wereldoorlog groeiden Haspengouw en het Hageland uit tot dé fruitteeltgebieden van België. Dankzij de introductie van laagstamvariëteiten verliepen deproductie en pluk steeds vlotter. Vandaag de dag liggen er allerlei soorten appels en peren in de schappen, ook met merknamen en – helaas – herkomst uit andere landen.

De roodgouden Belgische Jonagold – ooit voortgekomen uit  een kruising tussen de Jonathan en de Golden Delicious – is nog altijd de meest geteelde én meest verkochte appel in België. Niettemin verliest hij, samen met zijn Belgische soort-genoten, aan populariteit ten voordele van exotische fruitsoorten. Tijd voor een stevig vleugje Belgische culinaire fierheid dus!

Er is immers veel te verkrijgen binnen de landsgrenzen. “Onze telers werken al decennialang aan de diversificatie van het appel- en peeraanbod”, vertelt Glenn Sebregts. “Ze experimenteren en innoveren om zo het hele jaar rond voor een kleurrijk en smakelijk assortiment Belgische appels en peren te zorgen."

"Wie goed lokaal fruit in zijn winkel wil, kan nagenoeg het hele jaar lang aan de slag met Conference en Jonagold, maar het Belgische aanbod biedt nog zo veel meer variatie in kleur, smaak, textuur en culinaire toepassing.”

“Daar is de consument zich ook niet altijd van bewust”, vult Nele Van Avermaet aan. “Er is op elk gewenst moment kwalitatief Belgisch hardfruit beschikbaar. En voor elke smaak en toepassing is er wel een Belgische appel of peer.”

Het fruit, dat van oorsprong vooral in het najaar rijpt, is tegenwoordig 365 dagen per jaar in de winkels aanwezig. “Ook dat danken we aan de voortdurende innovatie in de hardfruitteelt, onder andere in het opslagproces”, vertelt Glenn.

“De appel- en peerteelt start in de lente en kent zijn moment suprême bij de oogst in de periode augustus-september. Als de vruchten rijp zijn, worden ze geplukt en meteen verkocht of bewaard in koelcellen. In die koelcellen ligt het zuurstofgehalte zo laag dat het voor de mens gevaarlijk is om binnen te komen. Voor de appels en peren is dit echter ideaal. Het gebrek aan zuurstof brengt ze in een soort slaap, waardoor ze perfect vers blijven.” 

En de optimalisatie blijft verdergaan. Nele: “Met het oog op duurzaamheid wordt er veel onderzoek gedaan naar de energie-efficiëntie vandie koelcellen. Met sensoren kan men bijvoorbeeld meten hoe de appels en peren zich in die koelcel voelen, zodat we de temperatuur- en vochtgehaltes daar perfect op kunnen afstellen. Op die manier gaat er zo weinig mogelijk van de oogst verloren en besparen we energie.”

Die oogst is elk jaar opnieuw weer aanzienlijk, de consumptie kan echter beter. De appel en peer bevinden zich in de top tien van meest geconsumeerde fruitsoorten, maar hebben de laatste jaren te kampen met een duidelijke consumptiedaling. Nochtans ontdekte VLAM bij een recent onderzoek onder 1000 deelnemers naar aankoopcriteria bij het kopen van groente, fruit, vlees en zuivel, dat 45% van de mensen de lokale herkomst van voedsel belangrijk tot zeer belangrijk vond.

Nele: “Die overtuiging kende een piek in coronatijden, maar ook als je naar de afgelopen acht jaar kijkt is er een stijgende lijn te zien. Hier kan een buurtsuper dus slim op inzetten door in de rayons voldoende aandacht te geven aan de herkomst van het fruit. Want tegelijkertijd geeft de consument ook aan dat de herkomst niet altijd zichtbaar aangeduid wordt. Het is verbazingwekkend hoeveel appel- en peersoorten er eigenlijk zijn en hoeveel daarvan op eigen bodem zijn geteeld mét vakmanschap.”

Een consument koopt gemiddeld ruim zes kilo appels en twee kilo peren per jaar. “Maar dat kan nog veel beter, zeker voor een rasecht Belgisch product. De ideale periode om als winkeleigenaar de lokale appel- en peerconsumptie een duwtje in de rug te geven is in het najaar, vanaf oktober.

Je kunt de start van het Belgisch hardfruitseizoen bijvoorbeeld in de kijker zetten door appels en peren in alle maten en kleuren een speciale uitstalling te geven. Of organiseer eens een bakwedstrijd waarbij jouw winkel als jury de beste appeltaart kiest.” 

Bij BelOrta weet men ook dat het najaar hét moment is om Belgisch hardfruit te promoten. Glenn: “Kijk maar naar onze actie met de AppelSintjes – een initiatief om consumenten tijdens de Sinterklaasperiode te overtuigen om appels te kopen in plaats van mandarijnen en appelsienen die de Sint ‘per stoomboot moet laten inschepen’. Met deze tijdelijke actie bieden we de klanten een gezonde, lekkere én lokale Sinterklaas-snack aan, waarmee ze ook nog eens de lokale teler steunen. Bovendien kunnen winkeleigenaars steeds bij ons terecht voor het nodige promotiemateriaal.”

Nele beaamt dat zulke initiatieven bewustwording creëren. “We mogen trots zijn op onze producten. Als er over inflatie wordt gesproken, worden groente en fruit vaak aangewezen als producten die de winkelkar duur maken. Maar in het afgelopen jaar kocht de Belg gemiddeld 41 kilo vers fruit voor in totaal 131 euro. Dat is echt heel weinig op het geheel, en ik denk dat we juist nog veel meer mogen inzetten op de promotie van vers. Met name op lokale fruitproducten.

In oktober lanceren we een grote campagne om de consument bewust te maken om groenten en fruit van eigen bodem te kiezen. Doe de ‘is het van bij ons?’-check wanneer je voor de fruitrayon staat, want zo ben je zeker dat je fruit vers en met vakmanschap geteeld én in het seizoen is. Appel- en peertelers zijn, net zoals winkeluitbaters, lokale ondernemers. Dan is het toch mooi als we elkaar kunnen ondersteunen?”