Consumentengedrag verandert door oorlog in Oekraïne

Nog geen drie maanden geleden wees Trends er al op dat de hogere grondstof- en energieprijzen de winkelkar hadden bereikt, maar dat de prijsstijgingen al bij al beperkt bleven. Dat is voorlopig nog altijd zo. In vergelijking met de exploderende energieprijzen, is winkelen in de supermarkt behoudens wat uitzonderingen, slechts beperkt duurder geworden. Maar nu worden de grondstoffenprijzen wél fors duurder, met onder meer zeer forse stijgingen voor boter en plantaardige oliën die in heel wat producten zitten.

Comeos: “De supermarkten zullen er alles aan doen om de prijzen laag te houden. Dat doen ze al. De gedaalde marges in de sector zijn daar een illustratie van. Men bereidt zich ook voor op een mogelijke schaarste door de oorlog in Oekraïne. Er komt weinig voeding rechtstreeks uit Rusland of Oekraïne, maar leveranciers van supermarkten gebruiken wel bepaalde grondstoffen van daar."

"De mogelijke schaarste duwt de prijzen op de wereldmarkt al hoger. Vooral de lagere middenklasse, die net buiten het sociaal tarief valt, zal het lastig krijgen. Maar ook andere consumenten zullen op de rem staan. We komen uit een uitzonderlijke periode. Veel mensen gaven wat extra uit in de supermarkt omdat ze niet op restaurant konden gaan tijdens de pandemie."

"Maar een deel van de consumenten zal de komende tijd wellicht zijn gedrag aanpassen en bijvoorbeeld meer goedkopere huismerken kopen in plaats van merkproducten. Dat zal zich niet alleen in de supermarkten laten voelen. Veel gezinnen zullen eerst zicht willen krijgen op hun energie-afrekening voor ze hun zomervakantie vastleggen en velen zullen kiezen voor Blankenberge in plaats van Spanje. Ook op mode zal wellicht bespaard worden.”

Er zijn al indicaties dat de consumenten hun gedrag aanpassen. Els Breugelmans, professor en retailexpert aan de KU Leuven: “Er is op dit moment ook nog weinig inflatie te zien. Op dit moment voelt de winkelkar duurder aan dan ze effectief is."

"Mensen zijn gewoontedieren. Shoppen in een supermarkt is typisch een activiteit met een lage betrokkenheid, je doet het omdat het nodig is. Na een tijdelijke ontwrichting zoek je snel weer een vertrouwd patroon, en dat kan een ander patroon zijn dan wat je voordien gewoon was. Je zoekt meer naar een routine dan dat je trouw bent aan een bepaalde keten of product."

"Het is bijvoorbeeld opvallend dat na de financiële crisis van 2008 de huismerken hun gewonnen marktaandeel lang hebben behouden. Toen ruilden veel consumenten hun merkproducten in voor de vaak goedkopere alternatieven. Misschien mogen we verwachten dat we nu opnieuw een gelijkaardige impact zien door de energiecrisis, omdat die meer zal doorsijpelen naar de prijzen in de supermarkt."

"Tijdens de coronacrisis zagen we even de omgekeerde beweging. We kochten weer de meer bekende merkproducten, A-merken zoals Coca-Cola of Nutella. Dat was opvallend, omdat je in een crisis net verwacht dat men meer naar goedkopere alternatieven grijpt."

"Ook de harddiscounters Aldi en Lidl groeiden minder snel dan de markt. De voorbije jaren stopten zij weliswaar een beperkt gamma aan merkproducten in hun aanbod, maar ze blijven een compact assortiment met goedkopere huismerkproducten als troef uitspelen."

"De Belgische consument beschermde zichzelf dus niet echt tegen de economische gevolgen van de coronacrisis. De nood om zichzelf iets extra te gunnen woog de voorbije twee jaar zwaarder, lijkt het. Dat is een algemene trend. Het gedrag van de diverse bevolkingsgroepen zal fors verschillend geweest zijn."