Luc Ardies van Buurtsuper.be: “Er zitten zowel goede als slechte maatregelen in het regeerakkoord. Onze jongste rendabiliteitsanalyse wijst uit dat zelfstandige supermarkten financieel zeer kwetsbaar zijn waardoor de minste kostenverhoging op het einde van het boekjaar het verschil maakt tussen winst en verlies. Veel zal afhangen van hoe de regering het akkoord verder zal uitwerken. Onze sector biedt kansen voor werkzoekenden die elders geen kans krijgen op de arbeidsmarkt. Hopelijk houdt de regering, bij de verdere uitwerking van het regeerakkoord, hiermee voldoende rekening als ze de tewerkstellingsgraad in ons land wil optrekken”.
Zelfstandige supermarkten stellen in België 27.104 werknemers tewerk (Bron: Sociaal Fonds 201 en 202.01)
Buurtsuper.be vindt de flexibilisering van de studentenarbeid en overuren ronduit positief. Ook het fiscaal begunstigen van de lagere lonen is lovenswaardig, aangezien zelfstandige supermarkten een interessante instapsector zijn voor jonge mensen zonder diploma of ervaring. Dit maakt het mogelijk om vaste medewerkers beter te betalen en meer vrije tijd te gunnen op gezinsonvriendelijke openingsuren.
“Hopelijk zal de verruiming van de flexijobbers geen kostenverhoging voor onze supermarkten met zich meebrengen, zoals dit bij de vorige verruimingsoperatie wél het geval was. Toen werd de eerder forfaitaire vergoeding vervangen door een gelijkstelling met hogere baremieke lonen. We moeten ook afwachten hoe de regering de bijkomende werkgeverskosten, op het gewaarborgd loon voor langdurige zieken, verder zal uitwerken en meer bepaald het begrip ‘kmo’, die de regering hiervan vrijstelt, concreet zal definiëren", aldus Luc Ardies over het akkoord. "De supermarktsector is een arbeidsintensieve sector waardoor men vrij vlug boven het criterium van aantal werknemers geraakt”.
Last but not least heeft Buurtsuper.be het meeste schrik van de afschaffing van de wekelijkse rustdag, aangezien die automatisch is gekoppeld aan het verbod op zondagsarbeid (na 12u). Luc Ardies: “Momenteel zijn onze zelfstandige supermarkten bevoorrecht aangezien zij als enige op zondag(voormiddag) open zijn en mensen kunnen tewerkstellen. De omzet en winst die onze leden op zondag realiseren maakt de rest van de week goed. Momenteel is dit concurrentievoordeel - om zondagvoormiddag de winkel te kunnen openen en medewerkers tewerk te stellen - een inhaalbeweging voor zelfstandige supermarkten ten aanzien van hun zwakkere marktpositie in de rest van de week. Een algemene verruiming van het winkelen op zondag kan een flinke impact hebben op onze algemene rendabiliteit!”
Wat is er nog positief, negatief of af te wachten? Lees het hieronder.
Samenvatting
Positief
- verruiming overuren en studentenarbeid;
- verbod op nachtarbeid wordt aangepast van 20u naar 24u;
- nettolonen stijgen (maar pas vanaf 2026);
- waarde maaltijdcheques stijgt, eco- en andere cheques worden afgeschaft;
- afschaffing Federal Learning Account (maar wat in de plaats?) en een algemene administratieve vereenvoudiging;
- verschil pensioen zelfstandigen, werknemers en ambtenaren wordt verkleind;
- oneerlijke concurrentie tussen ondernemingen wordt aangepakt (verdere stap in bescherming franchisenemers?).
Negatief of ‘twijfelgeval'
- verplichte sluitingsdag voor winkels wordt afgeschaft, maar wat met arbeid(skost) op zondag en impact op de algemene rendabiliteit zelfstandige supermarkten?;
- werkgeversbijdragen voor langdurige ziekte (kmo’s worden vrijgesteld, maar definitie ‘kmo’ moet nog worden bepaald);
- uitbreiding flexijobs naar andere sectoren (retail verliest dus haar 'bevoorrechte' positie) + komen er hogere kosten zoals bij vorige verruimingsoperatie?
- optrekken van de minimumlonen (impact op laagste looncategorieën retail?).
Het federaal regeerakkoord gefileerd
Op arbeidsmarktniveau ligt de focus op méér flexibiliteit. Dit is noodzakelijk in deze tijd van krapte op de arbeidsmarkt. Op vraag van Buurtsuper.be en UNIZO komen er meer en duidelijkere overuren en studentenarbeid. Studenten ouder dan 15 jaar mogen nu jaarlijks 650 uren werken tegenover 475 uur per jaar voorheen.
Een verdere uitbreiding van de flexijobs betekent echter wél dat de retail haar bevoorrechte positie als potentiële werkgever kwijtgeraakt. Het maximum jaarinkomen voor flexi-jobs wordt verhoogd van 12.000 naar 18.000 euro. Het maximum uurloon van 17 naar 21 euro. Bedragen die ook nog worden geïndexeerd. Het regeerakkoord voorziet eveneens een cumulverbod op beschermingsvergoedingen en een beperking van de ontslagvergoeding. De werkloosheidsuitkering wordt in de tijd beperkt. Om zo snel mogelijk meer mensen aan het werk te krijgen, moeten tegen 2026 de nettolonen van alle werknemers beginnen stijgen.
Het doel is om tegen 2029 het verschil tussen werken en niet werken naar minstens 500 euro per maand te doen groeien. Daarvoor wordt de belastingvrije som verhoogd voor iedereen die werkt en wordt de bijzondere bijdrage aan de sociale zekerheid (een aftrekpost op uw loonbrief) verlaagd. Tegelijk stijgen ook de minimumlonen, met 35 euro in april 2026 en nog eens in 2028. De waarde van maaltijdcheques mogen tijdens deze legislatuur twee keer met twee euro worden verhoogd, van maximaal 8 euro naar maximaal 12 euro per gewerkte dag. De andere cheques, zoals ecocheques en cultuurcheques, verdwijnen.
Wat de aanpak van langdurig zieke werknemers betreft is het positief dat de nieuwe regering zich duidelijk engageert om mensen met een gezondheidsuitdaging weer aan het werk te krijgen. Het valt toe te juichen dat de re-integratietrajecten worden hervormd, met meer aandacht voor re-integratie bij andere werkgevers. Dit is vooral belangrijk voor kmo’s, waar de mogelijkheden voor re-integratie binnen het eigen bedrijf vaak beperkter zijn. Wat werkgevers dan weer met belangrijke meerkosten zal opzadelen is dat na de periode van gewaarborgd loon twee maanden voor ziekte, 30 % van de uitkering die vandaag ten laste van het RIZIV is, moet worden bijgedragen door de werkgever.
Kmo’s zijn uitgesloten, maar de sanctie gaat sowieso een brug te ver aangezien de werkgever in vele gevallen helemaal geen invloed heeft op de situatie. Meer langdurig zieken weer aan het werk krijgen is topprioriteit, maar we geloven niet dat extra sancties en heffingen voor de werkgevers een oplossing biedt. Bijkomend is de vraag hoe de regering de definitie ‘kmo’ zal invullen. Voor arbeidsintensieve sectoren zoals de supermarktsector kan dit faliekant uitdraaien.
Dankzij de fiscale hervorming stijgt het nettoloon van iedereen die werkt en voor eenmanszaken, waaronder vele voedingsspeciaalzaken, komt er op expliciete vraag van UNIZO een ondernemersaftrek. De invoering van een meerwaardebelasting, de zogenaamde solidariteitsbijdrage, is een aanslag op ondernemerschap, vooral gezien al vanaf 1 miljoen euro meerwaarde een belasting wordt geëist. Belangrijk is dat het om toekomstige meerwaarden gaat. Dat de lastenverhoging op de liquidatiereserve met terugwerkende kracht wordt ingevoerd zou een onaanvaardbare rechtsonzekerheid met zich meebrengen.
Om de stijging van de vergrijzingskosten onder controle te brengen, voert de nieuwe federale regering ook een grondige pensioenhervorming door. Het is een grote stap vooruit dat het pensioen beter wordt afgestemd op de effectief gewerkte periodes, zodat het verschil tussen werken en niet werken groter wordt. Het is belangrijk dat wie vroeger stopt met werken door een malus wat minder pensioen ontvangt, terwijl wie langer werkt extra krijgt. Positief zijn de nieuwe stappen om de verschillen tussen de pensioenen van zelfstandigen, werknemers en ambtenaren te verkleinen aangezien die broodnodig zijn om de betaalbaarheid van de pensioenen op termijn te garanderen.
Jammer genoeg is er geen enkele maatregel om de loonkost en de automatische indexering aan te pakken. In 2022 hebben we vastgesteld wat de gestegen loon- en energiekost, omwille van die inflatie, kan teweegbrengen in de rendabiliteit van de ondernemingen. De afvlakking van de gezondheidsindex op 12 maanden in plaats van 4 maanden kon zorgen voor meer spreiding in de tijd van loonindexaties kunnen zorgen. Zelfs bepaalde modaliteiten van de index herzien om bij een nieuwe energieschok ondernemingen niet extra te belasten en zo het risico op afvloeiingen of faillissementen te beperken, blijkt dus onmogelijk.
De opdracht om de loonvorming te hervormen wordt aan de sociale partners gegeven. UNIZO blijft ijveren voor een duurzaamheidsindex die aardgas, vaste brandstoffen (hout) en vloeibare brandstoffen (huisbrandolie) uit de indexkorf weert.
Ook keert de aanpak van administratieve rompslomp nu terug op federaal niveau. Zo wordt de Federal Learning Account (FLA) afgeschaft en vervangen door een administratief minder belastend systeem. Men belooft aandacht voor het ‘only once’-principe en een vereenvoudigingsoefening voor minder rapporteringsverplichtingen en rompslomp voor kmo’s, ondermeer via een Wet lagere kosten.
Buurtsuper.be verwelkomt de maatregelen uit het regeerakkoord die gericht zijn op het bestrijden van oneerlijke handelspraktijkentussen ondernemingen onderling. De economische inspectie krijgt extra slagkracht om ambtshalve inspecties uit te voeren en zo oneerlijke handelspraktijken en concurrentievervalsing op te sporen die ondernemingen schaden. Het is cruciaal dat kmo's een eerlijk speelveld krijgen ten opzichte van grote internationale internetgiganten. Oneerlijke concurrentie door multinationals die zich onttrekken aan lokale regels, belastingen en sociale verplichtingen, zet onze lokale ondernemers onder druk. De versterkte controle en handhaving zijn daarom belangrijke stappen in deze strijd.
Tot slot wordt het verbod op nachtarbeid afgeschaft om concurrentieel te zijn in sectoren zoals de e-commerce. Nachtarbeid begint voortaan pas vanaf 24 uur en niet vanaf 20 uur, maar de regering maakt zich sterk dat dit moet gebeuren zonder verlies van de koopkracht voor de werknemers. Vraag is dan of de regering hiervoor de spreekwoordelijke ‘hete aardappel’ naar de sociale partners zal doorschuiven.
Eenzelfde gedachte speelt bij de afschaffing van de wettelijke verplichte sluitingsdag. De regels rond openingsuren worden versoepeld. Winkels kunnen voortaan dus 7 op 7 openblijven. Wie zegt dat winkels 7 op 7 mogen openblijven, opent uiteraard opnieuw de discussie over de zondagsopening en de arbeidswetgeving die werken op zondagnamiddag verbiedt. Ook hier stelt Buurtsuper.be de vraag of de sociale partners dan onderling een akkoord moeten maken over het overloon.
Actueel

Liefde tussen de schappen
Patrick en Nancy vinden de liefde voor elkaar én Delhaize
Lees artikel

Column Luc Ardies
Eigen stoef
Lees artikel
