Boerenprotest legt structurele problemen van voedingssector bloot

Onze voedselketen geraakt steeds meer gepolariseerd met aan de ene kant internationale fabrikanten en (multi)nationale supermarktketens zoals Ahold Delhaize, Carrefour en de Spar Colruyt Groep en aan de andere kant boeren, kleine levensmiddelenbedrijven en zelfstandige supermarkten.

Evident dat, zonder overheidstussenkomst, prijs- en andere contractonderhandelingen tussen die twee groepen aanleiding zal geven tot misbruiken van de machtspositie. Zelfstandige supermarkten werken nagenoeg allemaal onder franchisecontracten die het prijs- en commercieel beleid centraliseren, met als gevolg dat de franchisenemers geen vat meer hebben op hun marges.

Naast het structureel probleem dat de globalisering van de voedingssector steeds meer aanleiding geeft tot machtsmisbruiken, is er de constante druk op de prijzen en marges.

De taart groeit niet meer en het opbod van prijskortingen en promoties in de voedingssector snijdt in de rendabiliteit en leefbaarheid van de complete voedingssector. Recent onderzoek door het Prijsobservatorium, de waakhond van de FOD Economie over de prijsvorming, wijst uit dat er enkel voor fabrieks- of A-merken een prijsverschil is met de buurlanden.

Aangezien die A-merken voor minder dan 1/5 deel uitmaken van een winkelkar, in België de verse voeding goedkoper is dan in de buurlanden én huismerken een groter aandeel hebben, blijkt dus nu dat een gemiddeld kassaticket in België zelfs goedkoper is dan in het buitenland. Dit gaat echter ten koste van de leefbaarheid van de boeren en kleinere marktspelers.   

Volgens Buurtsuper.be moet de overheid de problemen structureel aanpakken: enerzijds zijn dat de misbruiken van de machtspositie van internationale marktspelers en anderzijds de lage prijzenspiraal die vooral de kleinste en familiale bedrijven bedreigt.

Buurtsuper.be heeft eerder al, samen met de boerenorganisaties voorstellen gedaan aan parlementsleden om komaf te maken met stuntprijzen op verse voeding. Naar Frans voorbeeld zou een minimale verplichte verkoopmarge of het verbod op stuntprijzen op verse voeding een interessante piste kunnen zijn.

Daarnaast moet op basis van de bestaande B2B wetgeving, die oneerlijke handelspraktijken tussen dominante en de kleinste marktspelers aan banden wil leggen, verder verfijnd worden. Tot slot moet er een halte worden toegeroepen aan franchisecontracten die de prijszetting volledig centraliseren en zo zelfstandige supermarkten geen levensvatbare marge laten.