Bedreigen supersnelle fietskoeriers supermarkten?

Het ingezamelde geld zetten de flitsbezorgers in om in een razend tempo uit te breiden en overnames te doen. ‘Het is belangrijk om je zo snel mogelijk op de kaart te zetten’, zegt Vincent Vandierendonck, winkelexpert van het onderzoeksbureau Bain & Company. ‘In Parijs zijn zeven flitsleveranciers actief. Een klant bestelt bij de eerste die hij opmerkt. Misschien ook bij de tweede. Maar voor de zevende is het bijna onmogelijk om door te breken.’

Er is een probleem: de flitsbezorgers overleven bij gratie van investeringsfondsen. Ze maken verlies en dat kan niet blijven duren. ‘Wij zullen winst maken’, zegt Gorillas-directeur Van Emmerink. ‘Precies daarom zijn we druk bezig uit te breiden.’ Door schaalgrootte hoopt Gorillas lagere inkoopprijzen af te dwingen bij zijn leveranciers.

Toch wordt het moeilijk om de inkoopkracht van de grote (internationale) supermarktgroepen te evenaren. Gorillas onderhandelt nog niet rechtstreeks met de grote leveranciers. Het koopt het gros van zijn aanbod van een Nederlands bedrijf, dat de producten op zijn beurt inkoopt bij SuperUnie, een samenwerking van 13 supermarkten. Die tussenpersonen betekenen extra kosten.

Daardoor is Gorillas voor meerdere producten duurder dan de concurrentie, hoewel de start-up beweert ongeveer even duur te zijn als Delhaize. Dat verkoopt Nutella aan 5,80 euro per kilo, tegenover 7,70 bij Gorillas. Een pot mayonaise van Devos & Lemmens kost ongeveer evenveel, maar bij Delhaize krijg je 500 ml en bij Gorillas 300 ml. Bovendien moet je bij Gorillas per bestelling 1,80 euro leveringskosten betalen.

Gorillas kan zijn prijzen verlagen als het efficiënter werkt. Daarvoor kijkt het naar de motor van zijn activiteiten: zijn magazijnen. Al kan je het amper ‘magazijn’ noemen. Een van de minstens drie Brusselse Gorillas-depots zit verborgen in een gebouw van de autoverhuurder Europcar. Dat vertaalt zich ongetwijfeld in een relatief lage huurprijs. De zijruimte ter grootte van een restaurant staat vol met rekken. Verspreid zit een 30-tal koeriers te wachten op bestellingen. In een hoekje staat naast een paar oude zetels een verloren Colruyt-winkelkar met de fietshelmen van enkele koeriers erin. Publiek is niet welkom in deze ‘dark store’. 

‘Om winstgevend te worden moeten de flitsbezorgers in nieuwe steden en wijken actief worden, maar nog meer moeten ze maken dat hun bestaande dark stores op volle capaciteit draaien’, zegt Vandierendonck. Hij schat dat een dark store een actieradius heeft van 2 tot 2,5 kilometer. Koeriers zijn nooit langer dan 8 minuten onderweg, zegt Gorillas-directeur Van Emmerik. Om een stad als Brussel te dekken, moet Gorillas dus tientallen dark stores openen. Een dark store inrichten kost al snel 50.000 tot 100.000 euro, schat Vandierendonck.

Gorillas en co. moeten hun onkosten zien terug te verdienen in een klein gebied. ‘Daarom moeten ze er alles aan doen om de mensen die er wonen aan te zetten tot kopen’, zegt Vandierendonck. ‘Dankzij marketing, maar ook door bestaande klanten meer te laten kopen. Om winst te maken moet een klant voor naar schatting 30 euro bestellen.’

Dat kunnen de bedrijven halen door klantendata in te zetten. Kopen mensen verrassend veel chips in combinatie met bier? Suggereer dan chips aan iedere klant die bier bestelt. ‘Daarnaast kunnen data ook helpen om een populairder aanbod te creëren. Dat kan per buurt verschillen’, zegt Vandierendonck. In de ene wijk haalt een flitsbezorger een hogere chipsomzet als hij Croky aanbiedt, een wijk verder als hij Lay’s naar voren schuift.

Gorillas moet al zijn koeriers een maandloon betalen, ongeacht hoeveel bestellingen ze leveren. Ze zijn in vaste loondienst. Dat is anders dan de koeriers van Deliveroo en Uber Eats, die vooral restaurantmaaltijden vervoeren. och streeft ook Gorillas ernaar zijn personeelskosten laag te houden. Daarom maakt het onder andere gebruik van jobstudenten.

De flitsbezorgers versnellen een bestaande tendens: de levering van online bestelde boodschappen gaat almaar sneller. De flitsbezorgers zetten de supermarkten in hun hemd als die uitpakken met ‘snelle leveringen’ en alsnog meerdere uren nodig hebben. Dat is eeuwen in Gorillas-termen.

‘Vandaag zijn klanten nog verbaasd en onder de indruk als ze binnen tien minuten hun boodschappen aan huis krijgen. Morgen zijn ze het gewoon’, zegt Vandierendonck. Er is een parallel te trekken met de gratis levering van online gekochte kleding en elektronica. Dat vonden mensen tien jaar geleden opzienbarend. Vandaag is het de normaalste zaak van de wereld en heeft een webwinkel amper kans op succes als hij leveringskosten aanrekent. 

De flitsbezorgers zullen ook omzet afsnoepen van de supermarkten. Dat is altijd slecht nieuws in de supermarktsector, die door felle concurrentie lagere marges heeft dan andere sectoren. Elke euro omzet telt. Toch zullen de flitsbezorgers volgens Bain geen honderden miljoenen omzet weghalen. Ze krijgen hoogstens 1 of 2 procent van de online boodschappenmarkt in handen. Die maakt op zijn beurt minder dan 10 procent van de supermarktsector uit.

De klassieke supermarkten kijken voorlopig de kat uit de boom, al is duidelijk dat ze de trend nauw opvolgen.

Het Nederlandse Jumbo ‘overweegt serieus’ groenten en fruit te ‘flitsleveren’. Ahold Delhaize heeft nog geen plannen, maar woordvoerder Pieter Ten Bruggencate wijst erop dat verschillende merken van het moederbedrijf van Delhaize en Albert Heijn almaar sneller boodschappen aan huis leveren. ‘Enkele jaren geleden kregen klanten hun boodschappen binnen een tot drie dagen. Vandaag levert Albert Heijn de dag na bestelling en in Roemenië, Servië en New York experimenteren we met leveringen binnen twee uur.’ 

Dat is minder straf dan Gorillas, geeft hij toe. ‘Maar Gorillas is een compleet ander model en richt zich op een specifiek type klant. Onze klanten doen hun grote hoeveelheden boodschappen bij ons. Wij hebben ook een veel groter aanbod dan Gorillas (dat heeft ongeveer 1.500 artikelen, tegenover 20.000 bij Delhaize, red.) . Leveren binnen een of twee uur is voor veel mensen snel genoeg. Snel leveren brengt ook extra kosten met zich mee.’

Het Franse Carrefour doet - ook in België - snelle leveringen. Al moeten klanten minstens 30 minuten geduld uitoefenen. Carrefour werkt samen met de koeriers van Deliveroo en Uber Eats. Als een klant bij hen bestelt, maakt het Carrefour-personeel in de winkel een pakket, dat een fietskoerier aan huis levert. ‘Wij doen er langer over omdat we een groter aanbod hebben. Bovendien leveren we in een veel grotere zone rond de winkels en hebben we daardoor veel meer klanten’, zegt Rodolphe Van Nuffel van Deliveroo.

Deliveroo doet er ook langer over omdat de pakjes gemaakt worden in klassieke supermarkten. ‘Die zijn minder efficiënt ingericht dan de dark stores van de flitsbezorgers’, zegt Vandierendonck. ‘Daar liggen zware producten aan de uitgang.’ Producten die vaak samen besteld worden - denk aan choco en brood - liggen naast elkaar. ‘Het beste dat supermarkten kunnen doen als reactie op flitsbezorgers is hun eigen werking versnellen. Ze hoeven niet per se ook binnen 10 minuten te leveren. Willen ze dat wel doen, dan hebben ze verschillende opties. Ze kunnen samenwerken met Deliveroo en co. of zelf dark stores opzetten. Of ze kunnen bestaande flitsbezorgers overnemen.’

Bron: De Tijd