"Als je hier je best doet, kan je opslag vragen én krijgen"

"De paniek bij de werknemers van die 128 winkels? Vanuit emotioneel standpunt begrijp ik die. Voor iemand die al 20 of 30 jaar in een supermarkt werkt, is dat een bom die inslaat. Maar ik denk dat er wat meer optimisme mag zijn. Goed personeel is meer dan ooit nodig om het verschil te maken. Voor hun job moeten ze zeker niet vrezen", zegt Jurgen Masselus (44). Samen met zijn zus Ann (53) is hij zaakvoerder van de AD Del­haize-vestigingen in Poperinge en Dik­s­muide in West-Vlaanderen.

Bij de ruim 9.000 personeelsleden van Delhaize mag de schok dan wel groot zijn, de eigenaars van de 636 zelfstandige Del­haize-winkels zijn minder verrast over de plannen van de groep om de uitbating van de 128 eigen winkels over te laten aan franchisenemers. "Met alle respect voor die mensen, maar nu wordt het duidelijk dat het financieel gewoon niet meer haalbaar is. Toen ik hoorde over premies tot 300 procent, schrok ik even", zegt Mélanie Loosveldt (36), de eigenaar van een zelfstandige AD Delhaize in Vichte.

Hoewel kostenbesparingen volgens Delhaize niet de belangrijkste drijfveer zijn, is het een feit dat zelfstandige winkels goedkoper zijn. De lonen liggen er lager, net als premies. De 23 vaste medewerkers van Loosveldt krijgen er geen, het 40-koppige team van Masselus evenmin. "Dat is zo voorzien in ons paritair comité, maar er zijn wel compensaties. Wie op zondagochtend werkt, is op zaterdagnamiddag thuis", zegt Masselus. "Bovendien is het zondagwerk beperkt tot een op de drie weken." Dat kan omdat 20 flexi-jobbers en nog eens zoveel jobstudenten de gaten vullen.

Beide supermarktbazen hebben niet het gevoel dat daar ongenoegen over bestaat. "Onze mensen appreciëren de warme en fijne werkomgeving die we bieden. Er zijn personeelsfeesten, we hebben een grote refter met gratis warme dranken. ’s Morgens kan iedereen hier samen een koffie drinken", zegt Masselus. "Ons beleid is ook dat we de winkel om de zoveel jaar vernieuwen met de nieuwste snufjes. Voor de eigen supermarkten geldt dat niet. Daar is het wachten tot je aan de beurt bent."

"Als ik met andere Delhaizes vergelijk, ben ik blij dat ik hier in een moderne winkel met ambitieuze bazen mag werken. In een eigen supermarkt is de baas ook iemand in loondienst", zegt Emmy Deroo. Ze werkt al 18 jaar bij Masselus in de winkel in Poperinge. "Oké het loon is lager, maar ik heb niet te klagen. Als je hier je best doet, kan je opslag vragen én krijgen."

Het verbaast de franchisenemers niet dat de omzet van de zelfstandige winkels de voorbije jaren met 3,5% groeide, terwijl die van de geïntegreerde winkels net daalde. De zelfstandigen wijten dat aan de grotere vrijheid die ze genieten. Dat gaat van de inrichting - de volgorde van de afdelingen, de indeling van de rekken, en ga zo maar door - over eigen promotieacties tot de inzet van het personeel. Terwijl het personeel van de ‘klassieke’ Delhaize afgelijnde taken heeft, is flexibiliteit bij zelfstandigen het ordewoord.

"Variatie in het werk is net leuk", zegt Masselus, die naar eigen zeggen 60 à 70 uur per week meewerkt in zijn winkels, wat ook een forse kostenbesparing is. "De volle 36,5 uur aan de kassa zitten, dat is niet te onderschatten. Het is ook niet altijd even druk, dus je moet wel flexibel zijn. We hebben verantwoordelijken die afdelingen beheren en bestellingen doen, maar ook bijspringen aan de kassa als het nodig is."

"Het komt zelden voor dat mensen voortdurend dezelfde taak willen doen, zoals de kassa", zegt Loosveldt. "Meestal vinden onze medewerkers het leuk dat ze polyvalent ingeschakeld worden. Zelf loop ik hier van ’s morgens tot ’s avonds laat rond. Gisteren heb ik samen met mijn stiefvader twee uur aan de kassa gezeten. Die horizontale structuur heeft voordelen: wij weten waar nog werk ligt te wachten. Ik denk dat het aantal verloren uren in de geïntegreerde winkels een pak hoger ligt."

Een andere sleutel tot succes is de verankering. Zo mag de plaatselijke AD Delhaize het vaste aanbod aanvullen met lokale producten en zijn de eigenaars vaker geneigd lokale verenigingen te sponsoren. "Dat lokale is superbelangrijk. Ik ben hier tussen de rekken opgegroeid, mijn zoon loopt hier ook al rond. Stel dat ik de winkel in Kortrijk zou overnemen: het is niet zeker dat het zou aanslaan, want niemand kent mij daar. Je mag dat echt niet onderschatten", zegt Loosveldt.