Bescherming van franchisenemer: volgt België het Franse voorbeeld?

Het Franse ministerie van Economische Zaken heeft - na een diepgaand onderzoek van drie jaar - geconcludeerd dat 170 Carrefour-franchisenemers oneerlijk bejegend zijn door hun franchisegever. De Franse regering adviseert de rechtbank om de kwestieuze clausules niet alleen te vernietigen, maar ook om Carrefour een boete op te leggen van maar liefst 200 miljoen euro.

Meer concreet zou het gaan om onevenwichtige clausules zoals concurrentiebedingen, een grote financiële afhankelijkheid en forse investeringsverplichtingen, beperkingen via de huurovereenkomst, (indirecte) prijsbinding en franchisenemers die hun handelsfonds aan de franchisegever moeten verkopen tegen voorwaarden die niet marktconform zijn. Bovenop de boete kreeg Carrefour een dwangsom van 50.000 euro per dag indien de supermarktgroep niet onmiddellijk een tiental contractuele clausules met haar franchisenemers wijzigt.

Begin mei heeft de Belgische regering een KB uitgewerkt ter bescherming van franchisenemers, dat deels tegemoetkomt aan de eisen die Buurtsuper.be en UNIZO bij de bevoegde Ministers hadden neergelegd. Ondertussen heeft de Raad van State haar goedkeuring gegeven over het KB en zal het eerstdaags in het Belgisch Staatsblad verschijnen.

Het Belgische KB voorziet bijvoorbeeld dat franchisegevers zich niet kunnen ontdoen van hun leveringsverplichtingen, dat ze voor minstens 50 % moeten tussenkomen bij verplichte prijspromoties en dat, net zoals de Franse overheid nu oplegt aan Franse franchisegevers, bij de overname van het handelsfonds van de aangeslotenen deze op marktconforme wijze wordt vergoed.

Luc Ardies van Buurtsuper.be: “De wettelijke bescherming die nu in België wordt geboden aan franchisenemers is een stap vooruit. Maar naast de bescherming die het Belgische KB biedt, toont Frankrijk dat er nog andere mistoestanden zijn in de franchisewereld én dat de regering ook bereid is om die aan te pakken en zo de betrokken ondernemers te beschermen. Wij rekenen er dan ook op dat onze nieuwe federale bewindsploeg zich laat inspireren door de Franse aanpak.”

Recent heeft de Belgische Federale Overheidsdienst Economie, naar aanleiding van het Belgisch voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie, een studie gepresenteerd waarbij de nood aan Europese regelgeving rond commerciële samenwerkingsovereenkomsten werd gesteld. Ook de fameuze concurrentiebedingen die in stijgende mate opduiken in allerhande franchisecontracten kwamen hierbij aan bod.

Luc Ardies: “Wij zijn verheugd dat de verregaande concurrentiebelemmeringen in franchisecontracten eindelijk op de korrel worden genomen. Zo wordt een franchisenemer die eigenaar is van zijn handelsgebouw verplicht om gedurende een jaar zijn winkel te sluiten, wat een schending is van het Europese fundamentele recht op ondernemen, terwijl franchisegevers contractueel laten vastleggen dat zij wél bijkomende winkels op de locatie van de franchisenemers kunnen vestigen.”

Daarnaast bekritiseert Buurtsuper.be, net zoals de Franse regering, de verregaande centralisering van het commercieel beleid van een supermarkt waardoor franchisenemers niet langer meester zijn over de uiteindelijke rendabiliteit van hun onderneming.