“Wat heeft grootte van winkel met sigaretten te maken?”

Ruim een jaar geleden keurde de Kamer het wetsontwerp van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) goed om de verkoop van tabak te limiteren. Buurtsuper.be, de overkoepelende organisatie van supermarkten en speciaalzaken, verzet zich sindsdien tegen die maatregel en spande zelfs een procedure aan bij het Grondwettelijk Hof. “Een onderscheid maken op basis van de afmetingen van een winkel strookt niet met het gelijkheidsbeginsel”, stelt directeur Luc Ardies.

Omdat Buurtsuper.be geen gehoor kreeg bij de minister, lanceerden ze deze week zelf een ­tegenvoorstel. “Geef alle winkels de vrije keuze: of tabak verkopen en geen voeding, of andersom. Zo discrimineer je geen winkels én kunnen we sneller evolueren naar een rookvrije generatie. Al hoeft het verkoopverbod voor getroffen winkels niet uitgesteld te worden.”

Uitstel zou bovendien te laat komen voor de meeste winkeluitbaters. Rokers zullen gemerkt hebben dat er in heel wat grote supermarkten nu al geen siga­retten of andere rookwaren meer verkrijgbaar zijn. “Wij hebben ervoor gekozen om anderhalve maand geleden onze laatste bestelling te plaatsen”, zegt Matty Schouteden (38) van Delhaize Bree.

“Wij moeten minimaal twintig dozen per keer bestellen, dus riskeerden we met overschotten te blijven zitten. Die zouden we moeten vernietigen op 1 april en dat zou een duur grapje zijn.” Twee weken geleden werden de allerlaatste sigaretten verkocht in de Delhaize van Bree. “Sindsdien vragen klanten ons regelmatig waar ze nu hun tabak moeten kopen.”

Opvallend: Buurtsuper.be adviseert voedingswinkels kleiner dan 400 vierkante meter om geen nodeloze investeringen te doen. “Binnen een paar jaar wordt hen ook een verkoopverbod opgelegd”, verzekert Ardies de winkeliers.

Bij de Spar in Spalbeek (Hasselt) hebben ze ervoor gekozen om die investering toch te doen. “Wij zijn nipt kleiner dan 400 vierkante meter, dus mogen we tabak blijven verkopen”, zegt zaakvoerder Jolien Vanhentenrijk (32). “Daarvoor hebben we wel fors moeten investeren in een nieuwe opbergkast. Die staat er nu al, maar vanaf dinsdag gaan de deuren dicht. Het vergt toch een handeling extra om voor elke klant die tabak wil kopen de kastdeuren open en dicht te doen. Daar verlies je op een dag toch heel wat tijd mee.”

Het assortiment rookwaren wordt wel iets kleiner in de Spar van Spalbeek, omdat het anders gewoonweg niet in de kast past. “Ach, wij mogen tenminste nog tabak verkopen. Ik snap de frustratie bij de grotere winkels. Ik zie niet in waarom het daar minder verantwoord is om sigaretten aan te bieden. Het is eigenlijk een belachelijke regel.”

Het uitstalverbod zal ook gelden voor krantenwinkels. Perstablo, de vereniging voor perswinkels, laat weten dat de winkels klaar zijn voor de invoering van de nieuwe regel, maar dat er toch nog onduidelijkheid is. “Wij steunen het doel om te evolueren naar een rookvrije samenleving, maar we denken niet dat dit uitstalverbod hiertoe zal bijdragen”, zegt voorzitter Yannick Gyssens. “Het is een belemmering van onze activiteit. Daarnaast heerst er heel wat onduidelijkheid bij de winkeluitbaters. Zijn de investeringen wel voldoende? Is het goed genoeg afgeschermd?” Perstablo roept daarom op om niet meteen over te gaan tot sancties.

Want de straffen voor overtredingen op de nieuwe regels zijn niet min. Voor de verkoop van ­tabak in winkels waar dat niet meer mag, variëren de boetes van 208 tot 24.000 euro. Voor het niet naleven van het uitstalverbod riskeer je een boete van 2.000 tot maximaal 800.000 euro.

Bij Kom op tegen Kanker juichen ze de nieuwe maatregelen toe. “Dit zal bijdragen aan het verder denormaliseren van roken en vapen. Het helpt om de gezondheid van de volgende generatie te beschermen”, zegt Veerle Maes, expert kankerpreventie. “Door tabaksproducten uit het zicht te halen, komen mensen die willen stopen met roken minder in de verleiding.”

Bron: Het Belang van Limbirg - Gilles Niesen