Waarom je supermarkt steeds vaker open is op zondag

Van de 33 Delhaize-winkels die de afgelopen drie maanden heropenden met een zelfstandige uitbater, zijn er nu al 16 geopend op zondag en 4 andere kondigden al aan dat ze daar ook snel mee zullen starten.

“Daarnaast zijn er nog 9 aan het onderzoeken of het commercieel wel zin heeft”, zegt Delhaize-woordvoerder Roel Dekelver. “De resterende winkels zijn gevestigd in winkelcentra, voor hen ligt de zaak vaak moeilijker omdat ze gebonden zijn aan de openingsuren die daar van kracht is.”

Dekelver benadrukt wel dat er vanuit Delhaize geen afspraken over gemaakt zijn. “Het is aan de uitbater zelf om de overweging te maken of het de moeite waard is om op zondag te openen. Veel hangt af van de lokale situatie: staan de klanten ervoor open? Is er voldoende interesse in de regio? Vinden ze voldoende personeel dat dan wil werken? Want ook al zijn er werknemers die zich omwille van de extra verloning of vakantie vrijwillig komen aanmelden, niemand kan verplicht worden tot zondagswerk.”

Hoewel zondagopeningen bij ons nog altijd veel minder ingeburgerd zijn dan in buurlanden als Nederland en Frankrijk, voeren steeds meer supermarkten ze ook hier in. Zo zijn bijvoorbeeld heel wat Spar-winkels, Carrefour Markets en Albert Heijns tegenwoordig (een halve dag) open op zondag. Opvallend: in bijna alle gevallen gaat het om zelfstandig uitgebate winkels.

“Dat is niet verrassend”, zegt Stefan Van Rompaey, hoofdredacteur van Retail Detail. “De huidige wetgeving biedt zelfstandige uitbaters enkele grote voordelen ten opzichte van de grote ketens. Zo kunnen ze makkelijker goedkopere werkkrachten zoals flexi-jobbers en studenten inschakelen, waardoor ze de kosten kunnen drukken en beter kunnen inspelen op drukke en kalme momenten.”

“Veel hangt af van de lokale situatie: staan de klanten ervoor open? Is er voldoende interesse in de regio? Vinden ze voldoende personeel dat wil werken?” Daarnaast kunnen ze ook zelf afspraken maken over premies rond zondagswerk, terwijl de grote ketens er volgens een cao toe verplicht zijn hun vast personeel op zondag aan 300 procent uit te betalen. “Op zondagen in de kerstperiode deden heel wat supermarkten de deuren wel open, maar op andere momenten is het sop de kolen vaak niet waard”, aldus Van Rompaey.

Hoewel ook zij gebonden zijn aan een verplichte sluitingsdag en dus op een andere dag de deuren gesloten zullen moeten houden, biedt zo’n zondagopening een grote opportuniteit voor zelfstandige uitbaters, zegt ook retailspecialist Gino Van Ossel (Vlerick). Hij verwacht dat binnen tien jaar bijna alle zelfstandige supermarkten open zullen zijn op zondag.

“Tot pakweg dertig jaar geleden zat je met het klassieke gezin van mama, papa en inwonende kinderen die twee keer per week hun boodschappen gingen doen. De grootste brok op zaterdag en dan nog eens op woensdag, omdat je verse producten nu eenmaal niet voor een hele week in huis kan halen”, zegt Van Ossel. “Maar tegenwoordig bestaat onze maatschappij steeds minder uit klassieke gezinnen en hebben we een steeds grotere doelgroep die veel impulsiever winkelt, die gaat wanneer het hen best uitkomt. Best handig als er dan een winkel in de buurt ook op zondag open is. Zeker ook om de vergeten boodschappen van zaterdag alsnog op te halen.”

Daar komt volgens Van Rompaey ook nog bij dat er steeds minder bakkers en slagers in ons land (open op zondag) zijn. “De supermarkt is intussen het alternatief geworden voor op zondag wat verse pistoletjes of vers beleg in huis te halen”, zegt hij.

Uit een rondvraag blijkt dat geen van de grote ketens momenteel plannen heeft om hun eigen vestigingen ook op zondag te openen. Al zijn er op dit moment wel al maandenlang sectoronderhandelingen aan de gang over de verschillen tussen de paritaire comités.

“Omdat er in hun ogen nu geen gelijk speelveld is en de zelfstandige ondernemers te veel concurrentievoordeel hebben, pleiten de grote ketens ervoor om de arbeidsvoorwaarden in de retailsector gelijk — of op z’n minst toch wat gelijker — te trekken”, zegt Van Rompaey. “Die onderhandelingen verlopen echter heel moeizaam. Ze zijn al in het najaar van vorig jaar begonnen en op dit moment zie ik nog niet snel een akkoord uit de bus komen.”

Bron: Gazet van Antwerpen