Jan Peeters over crisissen, naijver en de concurrenten

De supermarkten sloten in 2015 aan bij Albert Heijn, dat pas vier jaar eerder zijn eerste Belgische winkel had geopend. Intussen heeft Peeters-Govers in Vlaanderen vijftien Albert Heijns in beheer. Ondanks of dankzij de koopkrachtcrisis?

Het is een vraag die Jan Peeters met de nodige nuances zal beantwoorden. "Tijdens corona kregen we het verwijt dat we als enigen profijt haalden uit de situatie. Maar ‘goed boeren’ is relatief, want er was een enorm verschil tussen de stad en het platteland. Stedelijke supermarkten, vaak krap gehuisvest en daardoor minder geschikt voor social distancing, werden uit angst voor besmettingsgevaar gemeden. Omgekeerd lokten de grote winkels buiten de stad veel nieuwe klanten die een gevoel van veiligheid zochten."

"Medewerkers vertellen dat klanten dit jaar met de energiecrisis veel meer naar de prijzen kijken en commentaar leveren, soms op het randje van agressief. Terwijl het tot nu toe wel meevalt met die prijsstijgingen, want de gestegen kosten worden slechts gedeeltelijk aan de klanten doorgerekend. De forse kostenstijging wordt grotendeels door de sector zelf opgevangen. We hebben vijftien winkels en zijn dus een grote speler met voldoende reserves om deze periode te overleven. Maar niet iedereen heeft die luxe. Ik ken kleine franchisehouders die één of hooguit enkele winkels beheren. Daar is het pompen of verzuipen. Sommigen hebben in een jaar tijd alle reserves van de voorbije tien jaar opgesoupeerd."

Wordt kerst 2022 een mager beestje nu de consument de hand op de knip houdt?

Peeters: "Ik zou dat niet overdrijven. Via onze groothandel houden we de vinger aan de pols van de horeca. Die piekt, probeer maar eens een tafel te reserveren in een restaurant. Consumenten besparen misschien op basisproducten, maar aan luxe spenderen ze nog altijd geld.

Wordt 2023 pas echt een moeilijk jaar?

Peeters: "Ik ben daar optimistisch in. Natuurlijk heb ik geen glazen bol, maar ik durf te voorspellen dat we tegen volgende zomer het ergste achter de rug hebben. Kijk naar de energiemarkt. De pieken liggen al een tijdje achter ons, de prijzen zijn al een hele poos aan het zakken. Bij het begin van de crisis hebben energieleveranciers zich iets te gretig ingedekt met hoge voorschotten. Die beginnen nu naar de klanten terug te vloeien, wat een opsteker is voor de koopkracht."

"Op termijn streven we naar meer dan twintig eigen winkels. Albert Heijn België wil doorgroeien tot een honderdtal winkels, daar zullen wij dus een vijfde van beheren. Allemaal in Vlaanderen, want de taal- en cultuurbarrière lijkt te hoog om de formule in Brussel en Wallonië uit te rollen. Normaal hadden we dit jaar vier winkels geopend, maar helaas zijn twee vestigingen geblokkeerd door een procedureslag. Het is in Vlaanderen erg moeilijk geworden om nog een supermarkt te openen. Er staan altijd buurtcomités klaar om een vergunning aan te vechten."

Vanwege de verkeersdruk die zo’n winkel genereert?

Peeters: "Dat is vaak het argument, maar dat is een drogreden. Het verzet komt meestal van de lokale middenstand, van exploitanten van concurrerende supermarkten die zich bedreigd voelen en gaan lobbyen bij het gemeentebestuur."
 

Waarom hebben jullie in 2015 voor Albert Heijn gekozen?

Peeters: "Voor zijn visie en operationele knowhow. Bovendien geeft Albert Heijn ons de vrijheid om ondernemer te zijn. Normaal gezien worden alle winkels vanuit Nederlandse distributiecentra beleverd. Tijdens de pandemie hebben we op eigen initiatief onze winkels tijdelijk via onze eigen groothandel beleverd, met verse producten van Belgische boeren en andere lokale leveranciers. Zo konden we bijvoorbeeld aardbeien uit Hoogstraten aanbieden, naast varianten van witlof en bloemkool die normaal niet in het assortiment zitten. Een win-win: klanten en lokale producenten werden er beter van en we hielden veel Belgische medewerkers aan de slag waardoor we minder tijdelijke werkloosheid moesten inroepen."

"Die eigengereidheid trekken we door naar ons personeelsbeleid. Albert Heijn Peeters-Govers werd in oktober verkozen tot een van de vijf ‘Ambassadeurs Inclusieve Onderneming’. We hebben een honderdtal medewerkers uit kansengroepen zoals schoolverlaters, asielzoekers, Oekraïense vluchtelingen en mensen met een beperking. Van inclusiviteit wordt iedereen beter. Heel wat collega’s klagen over de krapte op de arbeidsmarkt, maar wij hebben weinig problemen om mensen te vinden voor onze nieuwe winkels."

De Belgische retailsector is een slagveld. Zelfs nu de marges voor iedereen onder druk staan, blijven ketens met kortingen vechten voor iedere klant. Vooral Colruyt lijkt in de klappen te delen. Is dat het gevolg van de laagsteprijsgarantie die de retailgigant uit Halle blijft garanderen?

Peeters: "Colruyt kan wel tegen een stootje. Hun formule is ijzersterk, ze hebben gelijk dat ze daar niet zomaar van afstappen om een crisis te bezweren die tenslotte tijdelijk is. Ik heb er ooit stage gelopen, en ik blijf hun verhaal slim vinden, met hun 150 controleurs die dagelijks op pad gaan om bij concurrentie prijzen te noteren. Om de laagste prijs te garanderen, zogezegd, terwijl het juist andersom is. Dankzij die controleurs weet Colruyt per winkel hoe ze hun prijzen zo hoog mogelijk kunnen zetten."

"Blijf trouw aan je formule, dat is regel nummer één in de retail. Waarom gaat het al jarenlang zo slecht bij Carrefour? Omdat niemand nog weet waar die naam voor staat. Ook Jumbo is in dat bedje ziek."

Jumbo, de grote concurrent van Albert Heijn in Nederland, heeft in België in drie jaar tijd 27 winkels geopend. Dat klinkt als een succesverhaal. Vanwaar dan de scepsis?

Peeters: "Ik heb veel respect voor Jumbo als succesvol familiebedrijf, maar in België gedragen ze zich als de olifant in de porseleinkast. In hun gretigheid hebben ze te grote panden gehuurd, vaak voor prijzen die een kwart boven de marktprijs liggen. Hun offensief is trouwens al aan het vertragen. We hebben dit jaar verschillende panden aangeboden gekregen die oorspronkelijk voor Jumbo waren bestemd. Intussen strijden al zeven warenhuisketens om onze portefeuille, op Colruyt en Delhaize na allemaal buitenlandse retailgroepen."

Wat maakt dit kleine land zo aantrekkelijk?

Peeters: "België blijft het hart van Europa, hier moet je gezien worden. Waarom pompt Carrefour al vijftien jaar handenvol geld in zijn Belgische operatie? Ze hadden de winkels allang kunnen sluiten. Maar een wereldspeler zoals Carrefour zonder aanwezigheid in Brussel, de hoofdstad van Europa? Dat vinden ze in Parijs ondenkbaar."