Iedereen moet winst maken

01/12/2023 2 min.

Is het een diepgewortelde rebelse koppigheid of gewoon een andere kijk op datgene wat afgelopen week werd gepubliceerd over de food retail? Luc Ardies kruipt in zijn pen om iets wat hem opvalt – in goede of slechte zin – te delen. Een nieuwe dwarse column over taarten en drummen aan de tafel.

De taart groeit niet meer en het is drummen voor een plaatsje aan tafel.

Het wordt een hele klus om in ons oververzadigd supermarktlandschap nog winst te maken. Commerciële samenwerking biedt in zo’n hyper-competitieve context de ideale combinatie tussen de schaalvoordelen van (multi)nationale groepen zoals Ahold Delhaize, Carrefour en (Spar) Colruyt en de lokale verankering van zelfstandige ondernemers.

Maar zo’n samenwerking moet verlopen op basis van wederzijds vertrouwen, evenwichtige rechten en plichten met als doel een win/win te creëren. Commerciële groepen focussen op omzet, volumes en een consequent imago. Hun aangesloten zelfstandige ondernemers mikken op nettowinst, cashflow en (lokaal) onderscheidend vermogen. Hoe kunnen we die twee modellen combineren opdat iedereen duurzaam winstgevend kan blijven?

Als commerciële groepen een merkvergoeding op de totale omzet van hun aangeslotenen aanrekenen, dan zou het geen probleem mogen zijn om die ook een grotere commerciële vrijheid te geven zodat ze zich kunnen aanpassen aan hun lokale situatie. Als groepen daarentegen denken dat hun samenwerking alleen maar succesvol kan zijn door het commercieel beleid compleet te centraliseren, dan moeten ze een leefbare winstmarge voor de aangesloten zelfstandige ondernemers garanderen.

Elke partij moet winst maken, anders stopt het verhaal vroeg of laat.

Ofwel wordt het een samenwerkingsovereenkomst op een paar velletjes waarbij elke partij zich engageert voor een beperkt aantal fundamentele rechten en plichten. Ofwel zijn het contracten waarin elk detail wordt beschreven. Maar in dat geval moet diegene die de pen hanteert ook onderhandelingsruimte toelaten en de rechten van de andere partij respecteren.

De commerciële groepen zien vaak de rol van Buurtsuper.be, als belangenorganisatie, met lede ogen aan. Nochtans biedt een collectieve belangenverdediging de grootste kans om op efficiënte wijze tot échte evenwichten te komen tussen wederzijdse rechten en plichten.

Een alternatief zou de oprichting van adviesraden naar Nederlands model kunnen zijn. Aangeslotenen kunnen hun collectieve belangen op die manier verdedigen en de Nederlandse franchisewet voorziet dat de belangrijkste beslissingen met meerderheid van stemmen van alle aangeslotenen wordt genomen.

Als iedereen wil blijven winnen moeten er sowieso dringend keuzes worden gemaakt.