Hoe hard zijn de prijzen gestegen in supermarkt?

Door de oorlog in exportland Oekraïne dreigt een nijpend tekort aan zonnebloemolie. En dus stijgt de prijs al een tijdje. Bij Delhaize ging die nog eens plus 25 % in twee maanden tijd en bij Albert Heijn zelfs plus 76,9 %. Hetzelfde verhaal met andere vetstoffen en granen. Of producten op basis daarvan, zoals bloem, brood of sandwiches.

Maar een van de grootste stijgers van de afgelopen weken is zonder twijfel zuivel. De prijs van melk, kaas en melkerijboter schieten omhoog. Tot plus 27 % voor die laatste. De Confederatie van de Zuivelindustrie geeft aan dat de prijzen in de winkel minder hard stijgen dan wat er aan de boeren betaald wordt.

Blijkbaar is dat ook zo bij andere producten. Hoe komt dat? "Simpel, mocht hier maar één supermarktketen in België zijn, dan zouden de prijzen wél hoger liggen”, zegt Roel Dekelver, woordvoerder van Delhaize. “Maar door de competitie die op de Belgische markt woedt tussen supermarkten, kunnen en willen we niet alle kosten doorrekenen. Dat is voor de klant het voordeel van de vele concurrentie die hier is."

"Supermarkten kunnen hier momenteel niets anders doen dan bloeden", zegt ook Gino Van Ossel, retailspecialist van de Vlerick Business School. "Colruyt is daar een mooi voorbeeld van. Ze winnen momenteel aan marktaandeel, hebben dus meer klanten, én toch maken ze minder winst. Dat is omdat ze knippen in hun marges."

"Carrefour of Delhaize verliezen dan weer wat marktaandeel, moeten met minder inkomsten meer kosten betalen. Eigenlijk moet je dan de inkomsten opkrikken, maar dat kan niet door prijzen te verhogen. Want ze willen hun klanten net duidelijk maken dat ze toch niet duur zijn. Dus wat doet Delhaize nu: 500 producten verlagen in prijs. Zo bloeden ze allemaal én betalen we minder dan wat het zou moeten zijn."

Is er al beterschap in zicht? "Nee", zegt ook Luc Ardies van Buurtsuper.be. "De prijzen moeten nog omhoog. Die inhaalbeweging ten opzichte van het buitenland moeten we nog maken." Sowieso voorspellen de prijzen voor grondstoffen ook niet veel goeds.

"Kijken we naar de grafiek met internationale prijzen voor grondstoffen – granen, oliën en zuivel – dan zie je dat die lijn tot en met mei nog zeer fors steeg", zegt Mathias Ingelbrecht, adviseur op de dienst prijzen en marktwerking bij de FOD Economie. "De prijzen voor voeding binnen de industrie en die in de winkel volgen die trend doorgaans langzaam én met vertraging."

"Het is naïef om te denken dat de prijzen die je vandaag optekent, op een dag nog gaan dalen", besluit Gino Van Ossel. "Ons loonbriefje daalt ook niet, waarom zouden prijzen dan dalen?"

Kijken we naar de index van de voedingsproducten die de FOD economie opstelt, dan zien we dat de prijzen in januari ook al met 1,86 % stegen ten opzichte van december 2021. Daarna bleven ze gemiddeld 1,26 % per maand stijgen. Maar in januari was er van de oorlog in Oekraïne nog geen sprake.

"We vergeten vaak dat er sinds september hogere transportkosten zijn én dat de energieprijzen ook al maanden voor de start van de oorlog aan het stijgen waren", zegt Gino Van Ossel. "Niet alles is te wijten aan de oorlog.""Onderschat die hoge energieprijzen niet bij supermarkten", besluit ook Luc Ardies van Buurtsuper.be. "Veel van onze supermarkten worden uitgebaat door zelfstandigen. Hun maandelijkse energiefactuur ging gemiddeld van 8.000 naar 18.000 euro. Als je weet dat zo’n gemiddelde supermarkt jaarlijks gemiddeld 100.000 euro winst maakt, snap je dat ze alleen al door die verhoogde energiefactuur verlies draaien. Elke maand 10.000 euro meer, dat is 120.000 euro per jaar."

"En dan komen er ook nog eens 30.000 euro extra loonkosten bij door de indexatie. Ook die spelen een grote rol. Jammer genoeg wordt alles momenteel nog maar amper of niet doorgerekend. Dat kan niet blijven duren. Die mensen kunnen dat niet uit eigen zak blijven betalen, om de prijzen laag te houden."

Download het volledige artikel hieronder.