Hoe dorpelingen buurtsupermarkten redden en runnen

In Baambrugge runnen dorpelingen sinds oktober 2023 de oude winkel van Henk en Gerrie van der Wilt. Ze besloten de buurtsuper van de ondergang te redden toen het ondernemersechtpaar geen opvolging kon vinden. ‘Er werd een dorpsberaad belegd om geld in te zamelen’, vertelt een klant. Het dorpshuis puilde uit. Onder meer de plaatselijke makelaar nam het woord en stelde dat een eventuele winkelsluiting zou zorgen voor dalende huizenprijzen.

Zo werd in korte tijd €125.000 ingezameld en de Vereniging Dorpswinkel Baambrugge opgericht, die eigenaar zou worden van de buurtsuper.

‘We hebben nu zo’n 350 leden die €75 per jaar betalen. Die krijgen als dank 5 procent korting in onze winkel, dus dat is een mooi mechanisme’, legt Reina Ovinge uit. Zij is voorzitter van de vereniging en trots op de twee betaalde medewerkers en 80 vrijwilligers die het supertje van 67,5 vierkante meter runnen. 

Iedere ochtend om 07.00 uur bakt een vrijwilliger de broden af, een uur later gaat de winkel open. Henks Baambrugge streeft naar een weekomzet van €15.000. ‘Dat halen we soms wel, soms niet’, zegt Ovinge. ‘Een winstoogmerk hebben we niet, break-even zou al fijn zijn.’

Bart Selders is één van de 1.575 inwoners van Nigtevecht die het voortouw nam om de lokale super in januari 2023 een doorstart te bezorgen. De dorpsbewoners spraken met de gemeente, leveranciers en keken rond bij buurtinitiatieven elders. Dat leidde tot de oprichting van de dorpscoöperatie, waar mensen voor €25 lid van kunnen worden om zo de winkel te steunen.

Inmiddels zijn er 277 leden, van wie 98 procent uit Nigtevecht komt. De buurtbewoners wilden de omzet van de 216 vierkante meter grote supermarkt verhogen en de kosten verlagen. Met ingezameld geld werd de winkel opgeknapt en geïnvesteerd in onder meer energiezuinige koelingen.

‘Wij hebben vrijwilligers die in de winkel helpen, maar toch vonden we het belangrijk om ook een ondernemer met personeel te hebben. Hij begrijpt dat het een kleine winkel is met een lage omzet. Een vetpot is het niet, maar hij durfde toch in te stappen. Hij is verantwoordelijk voor omzet en inkoop en realiseert een marge die hij mag houden. We hebben geen winstoogmerk, het doel is om de leefbaarheid te vergroten, onder meer door het faciliteren van de winkelexploitatie.’

De gemeente Stichtse Vecht steunt de buurtsuper met een opstartsubsidie. Ook biedt de winkel nu werkervaringsplekken aan voor mensen die in de bijstand zitten. Ook daar krijgen ze subsidie voor. En Dorpswinkel Nigtevecht overweegt in de toekomst obligaties te verstrekken om daarmee zonnepanelen te financieren.

Theo den Hartog is de grote roerganger van de buurtsuper in Nieuwer Ter Aa. ’t Winkeltje van Ter Aa is gevestigd in het buurthuis, waar ook een kleuterlokaal, fysiotherapeut, feestzaal en een minuscule bibliotheek zijn. Den Hartog bestiert het winkeltje van slechts 40 vierkante meter sinds 2012 samen met acht vrijwilligers.

In het gereformeerde dorp met zo’n 700 inwoners was 5 jaar lang helemaal geen supermarkt meer, tot dorpelingen besloten zelf het initiatief te nemen om het supertje een doorstart te bezorgen. ‘De jongste vrijwilliger is 60, de oudste is 80 jaar oud’, zegt Den Hartog. Hij is blij dat de gemeente Stichtse Vecht hen ondersteunt met een subsidie voor het hele pand, maar slim inkopen doen is wat hem betreft de sleutel tot succes. ‘We hebben een deal met Plus in Kockengen waardoor we 5 procent korting krijgen, waarna wij de spullen voor de originele prijs plus 5 procent in onze winkel verkopen.’

In de winkel zijn diverse Plus-huismerkproducten, maar opvallend genoeg ontbreekt het aan groente en fruit, al zijn er wel enkele zakken aardappelen. ‘Als we verse producten zouden verkopen, dan wordt de derving te hoog’, legt Den Hartog uit. De broodafdeling bestaat louter uit een mandje met enkele zakken bolletjes. ‘Soms vriezen we het brood weer in zodat het niet snel bederft’, zegt Corrie Smit. ‘We hebben een ware buurtfunctie. Vaak drinken we koffie en kletsen we wat, het is hier echt gezellig.’

Den Hartog is enigszins bezorgd over het voortbestaan van de winkel door het gebrek aan nieuwe vrijwilligers. Hij hoopt vurig dat anderen willen bijspringen want op dit moment is hij onmisbaar.

Bron en foto's: Distrifood.nl