Duitse supermarkt stunt met extra hoge prijzen

Vruchtenyoghurt: alleen deze week van 1,19 naar 1,56 euro! Commercieel gezien wellicht niet de beste stunt. Toch maakt de Duitse supermarktketen Penny nog tot zaterdag reclame met negen producten waarvan de prijs tijdelijk hoger is. En niet zo'n beetje: de verhogingen variëren van 5 procent voor plantaardige schnitzel tot 94 procent voor gesneden kaas.

Penny zegt voor de negen producten in kwestie de 'echte' prijs aan te rekenen. Boven op de eigenlijke verkoopprijs worden ook de kosten meegerekend voor klimaatimpact, gezondheidseffecten en water- en bodemvervuiling. De hoogte van de toeslagen is berekend door de universiteit van Greifswald en de technische hogeschool van Nürnberg.

De wetenschappers maken daarvoor gebruik van achttien variabelen, zoals de uitstoot van stikstof en broeikasgassen of het gebruik van pesticiden. Die impact is normaal gezien niet verwerkt in de verkoopprijs, maar ze kost de samenleving wel geld. Ze draagt bijvoorbeeld bij tot de klimaatverandering en extreme weersomstandigheden, waarvan de schade met belastinggeld of door verzekeringsmaatschappijen betaald wordt. 'Daar willen we onze klanten van bewust maken', zegt ­Penny-topman Stefan Görgens in een persbericht.

De wetenschappelijke instellingen werken al jarenlang aan de ­methodiek van 'true cost accounting'. De wetenschappers erkennen dat de exacte berekening onmogelijk is, omdat er enorm veel variabelen meespelen. Het gaat eerder om een benadering. De berekeningen zijn vooral bedoeld om mensen aan het denken te zetten, zegt Amelie Michalke van de universiteit van Greifswald.

Dat in het project zowel biologische als conventionele producten zijn opgenomen, heeft te maken met de veronderstelling dat de maatschappelijke kosten voor de eerste categorie lager zijn, bijvoorbeeld doordat pesticiden geweerd worden. Tegelijk is de prijs ervan doorgaans hoger. Toch blijkt ook voor bioproducten de 'echte' prijs aanzienlijk hoger te liggen dan wat nu wordt aangerekend. Het verschil voor biologische yoghurt bedraagt 31 procent, voor conventionele yoghurt is dat 38 tot 45 procent.

Niet iedereen was even enthousiast over de actie. De landbouw­organisatie Deutscher Bauernverband bestempelt het project als een voorbeeld van greenwashing. 'Penny is een discounter die zich normaal nooit erg bekommert om eerlijke prijzen', liet algemeen secretaris Bernhard Krüsken optekenen. Greenpeace reageerde positiever. 'De actie maakt zichtbaar dat veel voedingsproducten geproduceerd worden zonder rekening te houden met het klimaat of het leefmilieu', zei landbouwexpert Matthias Lambrecht. 'Maar deze actie volstaat niet. Supermarkten moeten ingrijpender maatregelen nemen.'

Een ontnuchterende vaststelling is wel dat bij consumenten weinig animo bestaat om de 'echte' prijzen te betalen. Voorafgaand aan de actie voerde enquêtebureau Yougov een peiling uit. Slechts 16 procent van de klanten was bereid de meerprijzen op te hoesten, 44 procent was dat niet van plan. De rest had geen mening of bezoekt nooit een Penny-vestiging.

Penny zelf zei tegen de krant Die Welt dat er rekening gehouden was met een omzetverlies van 90 procent voor de producten in kwestie. Sommige klanten reageerden negatief toen ze pas aan de kassa ontdekten dat ze meer moesten betalen dan de week voordien.

Penny, een onderdeel van de ­Rewe-groep, heeft in Duitsland 2.150 vestigingen. De omzet bedroeg vorig jaar 8,8 miljard euro. Eventuele extra winst die het project zou opleveren, wordt gedoneerd aan een coöperatieve melkveehouderij.

Bron: De Standaard