Supermarktoorlog gaat verder dan ooit, tot in de rechtbank

Volgende week woensdag had er op de vroegere Cleblo-site in Lommel een nieuwe Jumbo moeten openen. Had, want de Raad voor Vergunningsbetwistingen vernietigde op de valreep de omgevingsvergunning en vraagt een hermotivering. Bijgevolg kan de vestiging pas ten vroegste eind november open.

Aan de basis van die uitspraak lag een klacht van de nabijgelegen Carrefour Market Alma. De zelfstandige franchisehouder van die winkel ging eerder al - tevergeefs - in beroep en vocht daarna de vergunning aan bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Pittig detail: diezelfde man, die tevens uitbater is van een winkel in Bilzen, diende ook klacht in bij diezelfde raad tegen de vergunning van een nieuwe vestiging van Albert Heijn in Bilzen. Een uitspraak is er nog niet.

Ook langs de Hasseltweg in Genk lukt het voor Jumbo niet om voet aan de grond te krijgen. Na twee weigeringen deed de Nederlandse supermarktketen al voor de derde keer een aanvraag. Dat leverde negentien bezwaren op, waarvan er een afkomstig was van de vennootschap achter de lokale vestiging van Albert Heijn. Net als na de twee vorige aanvragen deed de nv er alles aan om de concurrent letterlijk op afstand te houden.

"In het meest recente bezwaar worden verschillende punten aangehaald, onder meer over ontsluiting, impact op mobiliteit en de watertoets", zegt Genks schepen van Economie Toon Vandeurzen. "Over concurrentie of overaanbod aan voedingswinkels wordt niets gemeld."

"In bijna elk dossier zien we dat andere supermarkten vergunningen van nieuwe vestigingen aanvechten", zegt Inge Moors (cd&v), gedeputeerde van Ruimtelijke Ordening. "Of dat lukt, hangt van dossier tot dossier af. Maar de concurrentiestrijd wordt harder gespeeld dan vroeger, dat is duidelijk."

Dat merkt ook Guy Sillen, schepen van Ruimtelijke Ordening in Bilzen. “Vaak beroepen andere winkels zich op stedenbouwkundige aspecten of de toenemende mobiliteit om de vergunning aan te vechten”, zegt hij. "Dat zijn zaken waar wij als stadsbestuur ook naar kijken. Maar soms halen ze ook marktverzadiging aan. Daar kunnen wij geen rekening mee houden. We leven in een vrij land waar concurrentie mag spelen. Twee supermarkten naast elkaar, dat is voor ons geen probleem. Al stel ik vast dat de Raad voor Vergunningsbetwistingen daar soms anders over denkt."

De concurrentiestrijd tussen de supermarkten gaat dus verder dan ooit. De ketens bekampen elkaar niet alleen met promoties en lage prijzen, maar ook de vergunningen zijn het mikpunt geworden. "Het is niet de gewoonte, maar het gebeurt wel meer dan vroeger", zegt Roel Dekelver van Delhaize. "Hoe meer mensen van een taart willen eten, hoe groter de kans dat er ruzie komt. Onze policy is dat we ons daar liever niet mee bezighouden, maar onze zelfstandige uitbaters hebben wel het volste recht om dat te doen."

Volgens de meest recente cijfers telt ons land ruim 3.500 supermarkten. Dat zijn er 2,52 per 10.000 inwoners. Een pak meer dan bij onze noorderburen, die het moeten stellen met 1,79 supermarkten per 10.000 inwoners. In dat opzicht zijn de beweegredenen van de bestaande supermarkthouders wel te begrijpen.

"De markt zit inderdaad overvol", zegt Stefan Van Rompaey, hoofdredacteur van RetailDetail. "Zowat elke keten worstelt met winstgevendheid. De komst van Albert Heijn en Jumbo heeft de concurrentiestrijd aangewakkerd en door de inflatie is iedereen prijsgevoeliger geworden. Zo wordt het interessant om de vergunning van een concurrent aan te vechten, om zo die concurrentiestrijd niet te moeten aangaan."