Lusten zelfstandige buurtsupers geen Albert Delhaize?

In De Standaard verscheen vandaag een artikel waarin wordt gesuggereerd dat de plannen over het samengaan van Delhaize en Albert Heijn op scepsis worden onthaald bij de zelfstandigen van Delhaize.
‘Albert Heijn hanteert een veel strakkere formule. Je praat bijna over schijnzelfstandigen', aldus een zelfstandig zaakvoerder van een AD Delhaize, die in het artikel wordt geciteerd. In het artikel wordt verwezen naar de ruimte om te ondernemen die er bij Delhaize in meerdere mate is dan bij de Albert Heijn-franchisenemers. Het is die grotere ruimte om zelf het assortiment samen te stellen die de zelfstandige winkelier extra marge bezorgt. “Dit klopt gedeeltelijk, maar die ruimte om te ondernemen wordt niet gevrijwaard, mocht de samenwerking uiteindelijk niet doorgaan”, aldus Buurtsuper.be, de UNIZO organisatie van zelfstandige supermarkten.
Buurtsuper.be nuanceert de stelling dat zelfstandigen de facto tegen een samenwerking zijn. Alles hangt af van de wijze waarop Delhaize en Ahold die samenwerking concretiseren. Buurtsuper.be ziet drie mogelijke scenario’s.

• Een eerste scenario is dat er helemaal geen samenwerking komt. Ahold zal zijn aanwezigheid in België dan op andere manieren verder willen uitbouwen zodat er nog meer druk op de markt komt. In het verleden heeft dit aanleiding gegeven tot fors margeverlies waar vooral zelfstandigen het slachtoffer van zijn. Eerdere rendabiliteitsstudies die Buurtsuper.be liet uitvoeren door een gespecialiseerd finance bureau wijzen uit dat de winst in de sector de afgelopen jaren onder druk staat. Dus, mocht er helemaal geen samenwerking komen, dan is dat eerste scenario niet noodzakelijk goed nieuws voor de zelfstandige supermarkten.
• Een tweede scenario voorziet een fusie tussen de twee grote retailers waarbij de zelfstandigen mee kunnen profiteren van de synergie en de kostenbesparingen die dat bij de overhead kan opleveren. Zo’n scenario is dus niet noodzakelijk slecht nieuws.
• Een derde scenario is een overname van Delhaize door Ahold. Het is vooral dat derde scenario dat zelfstandige aangeslotenen van Delhaize angst inboezemt. Bij een overname is de kans groter dat Albert Heijn zijn complete beleid inclusief de strakkere franchisecontracten zal willen opleggen aan de nieuwe franchisenemers die het van Delhaize overneemt. De Belgische franchisenemers vrezen dan vooral dat de commerciële vrijheid, om voor een deeltje zelf het assortiment te bepalen, in het gedrang komt. 
  Van de 880 winkels van Delhaize in België en Luxemburg zijn er 704 in handen van zelfstandigen. De zelfstandigen bij Delhaize zijn verantwoordelijk voor de helft van de groepsomzet in België. De zelfstandigen van Delhaize hebben contracten van vijf tot tien jaar. Maar naast de commerciële vrijheid en het bepalen van het assortiment, is er ook nog de juridische kwestie die franchisenemers meer of minder vrijheid geeft om na de samenwerking contracten te kunnen afsluiten met andere franchisegevers. Sommige contracten geven de aangeslotenen de vrijheid om na het einde van de samenwerking verder te exploiteren zoals ze dat zelf willen. Andere contracten voorzien een strak niet-concurrentiebeding die de aangeslotenen, zelfs na het einde van de samenwerking, verbieden om gedurende één jaar op dezelfde locatie verder te exploiteren. Los van het verder vervolg van de gesprekken tussen Albert Heijn en Delhaize, vindt Buurtsuper.be dat dit soort van niet-concurrentiebedingen de vrije markt ernstig verstoren. “De zelfstandigen worden op die manier in het hart van hun zelfstandig statuut getroffen” aldus Luc Ardies van Buurtsuper.be. “Bovendien beperkt het aanzienlijk de keuzevrijheid van zelfstandigen, om na het einde van de samenwerking voor andere formules te kiezen”. Tot slot: Albert Heijn voorziet in haar franchisecontracten net hetzelfde niet-concurrentiebeding. Buurtsuper.be is dan ook vragende partij om dit soort van franchiseclausules van rechtswege nietig te verklaren. “Enkel op die manier kunnen zelfstandigen bij een eventuele overname tot een echte onderhandeling komen en zo hun rechten vrijwaren”, aldus Buurtsuper.be.